Tuổi 20 yêu dấu được viết chỉ trong vòng một tháng, trong một căn phòng nhỏ trên đảo Cát Bà (Hải Phòng). Câu chuyện viết về con trai ông và những bạn bè của anh. Với nguyên mẫu là người con trai tên Khuê của ông. Tuổi 20 yêu dấu  xoay quanh một nam thanh niên mới lớn - mô típ trong những tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp. Nhà văn lý giải việc thường xuyên lựa chọn nhân vật chính ở độ tuổi 17 đến 20 vì đó là tuổi đẹp nhất, cũng là tuổi mà con người phải bước qua cửa tình: "Nó là cửa đầu tiên trong quá trình tu luyện thành người của con người". Nguyễn Huy Thiệp được xem là “hiện tượng hiếm” của văn đàn Việt Nam. Ông thường viết về nông thôn, người lao động, thanh niên, nhân vật lịch sử... với màu sắc huyền thoại, cổ tích và suy tư tôn giáo.