Cuộc sống hằng ngày của con bây giờ chính là Đại Giác Ngộ
MAY 11, 2022
Play
Description Community
About

CUỘC SỐNG HÀNG NGÀY CỦA CON BÂY GIỜ CHÍNH LÀ ĐẠI GIÁC NGỘ

Một học trò hỏi:
- Con nghĩ giác ngộ là khi một người nhận ra người đó luôn là Biết và không còn quên sự thật đó nữa. Nhưng con cũng học là 'nhận ra' hay 'lúc nào cũng nhớ' chỉ là nội dung của Biết, hiện ra và biến mất trong không gian của Biết, trong khi Biết thực sự - giác ngộ thực sự luôn ở đây. Cho nên con không thể hợp lý hóa được giác ngộ, nó có vẻ vô lý với con. Làm thế nào để giải thích 'thời điểm' một người chuyển hóa từ vô minh thành giác ngộ?

Trong Suốt:
- Thứ nhất con đang nói ở góc độ của cái 'tôi', 'tôi là thân tâm này'. Góc độ của tôi là góc độ tin vào suy nghĩ.
Khi con tin 'tôi tu', 'tôi chứng', con đang tin vào nội dung suy nghĩ. Nhưng thực ra, cái đấy chỉ có trong suy nghĩ thôi. Con nhìn mà xem: 'tôi' nằm ở đâu trước mặt? Tu hành nằm đâu? Không thấy nhưng mà vẫn có cái 'tôi tu hành'.
Suy nghĩ phải hợp lý hóa mô hình giác ngộ, phải hợp lý hóa thế giới này. Nó phải cho giác ngộ vào một mô hình nào đó mà nó có thể nắm bắt được, phân tích được, hiểu được.
Những bậc giác ngộ là phiên bản 'hợp lý hóa' của suy nghĩ. Suy nghĩ tin rằng có thời gian, tin rằng có tôi thế nên có một mô hình giác ngộ như con đang tin là Đức Phật: đầu tiên là vô minh, sau đó ngồi thiền dưới cây bồ đề, sau đó giác ngộ và không bao giờ quên nữa. Nhưng con nhìn thử vào cái đấy xem có phải chỉ là nội dung của suy nghĩ không? Khi con ngồi đây, con có nhìn thấy Đức Phật không? Có số điện thoại không? Thế tại sao con lại tin có Đức Phật sinh năm bao nhiêu, giác ngộ năm bao nhiêu? Đấy có phải là toàn nói về nội dung suy nghĩ không?
Như vậy, 'sự tu hành' và 'sự giác ngộ' có thật không, hay chỉ là nội dung suy nghĩ? Muốn có 'tu hành' thì phải có suy nghĩ, nhưng con nhìn xung quanh đây thì làm gì có 'tu hành', làm gì có 'giác ngộ'.
Khi con đã tin vào một mô hình rằng có 'tôi', có 'tu hành', có 'giác ngộ' thì con cần một sự hợp lý, bởi suy nghĩ hợp lý hóa: tôi sinh ra, tôi vô minh, tôi trưởng thành, tôi hiểu ra, tôi giác ngộ, tôi không quên nữa. Mô hình đó nằm trong suy nghĩ.
Nhưng trong thực tế, không thể có ai đi tu, không thể có ai giác ngộ, không thể có sự nhớ, sự quên. Trong kinh Kim Cương, Đức Phật còn giảng không có người giác ngộ. Không có 'người', không có 'sự giác ngộ' mà lâu nay con tưởng. Cái đấy chỉ là mô hình suy nghĩ để hợp lý hóa thôi.
Cho nên , 'tôi tu', 'tôi vô minh', 'tôi giác ngộ' đều không có thật, chỉ là tưởng tượng. Con đang tưởng tượng, mà con còn muốn nó hợp lý. Khó quá!

- Thứ hai: “Đã là tưởng tượng, sao cần phải hợp lý?”
Ví dụ, hãy thử tưởng tượng con đi bộ một bước từ hôm nay về ngày hôm qua. Tưởng tượng xong rồi, làm thế nào con có thể hợp lý hóa nó?
Thậm chí, nếu tưởng tượng thêm: ‘Nếu về ngày hôm qua thay đổi con, thì có con ngày hôm nay không?’ Hợp lý hóa thế nào bây giờ? Con có thể tưởng tượng một cánh cửa thời gian nào đó. Nhưng nếu: ‘Liệu quay ngược thời gian giết người trong quá khứ đi, thì còn có người để dùng cánh cửa thời gian nữa không?” Hại não chưa?
Bởi vậy, con tưởng tượng một người giác ngộ thì dễ. Nhưng con tưởng tượng tiến trình giác ngộ thì rất khó. Mâu thuẫn của con rất dễ lý giải: tưởng tượng ra thì dễ, hợp lý hóa nó thì khó!
Con có thể hợp lý bằng đọc hết sách vở nhà Phật: tu hành ba a tăng tì kiếp thế nào, đoạn trừ từng phần vô minh thế nào. Nhưng nếu con nhận ra: đấy chỉ là tưởng tượng thì xong luôn. Nó không cần hợp lý! Đã tưởng tượng, sao cần phải hợp lý?
...

(Trích bài nói chuyện "Biết bồng bềnh hay Biết bận bịu, Hà Nội, ngày 16/10/2021)


Comments