Quy luật phủ định của phủ định là gì? Quy luật phủ định của phủ định là quy luật thể hiện mối liên hệ, sự kế thừa giữa cái phủ định và cái bị phủ định. Nhờ sự kế thừa này, phủ định biện chứng hoàn toàn không phải là sự phủ định sạch trơn, hay bác bỏ tất cả sự phát triển trước đó, mà đây là điều kiện cho sự phát triển.

Nó đảm bảo duy trì cũng như gìn giữ nội dung tích cực của những giai đoạn trước đó. Đồng thời, lặp lại một số đặc điểm cơ bản của cái xuất phát nhưng dựa trên cơ sở mới tốt hơn. Do đó sự phát triển tiến lên theo đường xoáy ốc chứ không không phải theo đường thẳng.

Phân tích nội dung quy luật phủ định của phủ định

1. Định nghĩa về phủ định biện chứng

Trước khi bắt đầu tìm hiểu về phủ định biện chứng ta cần biết thế nào là phủ định. Phủ định là sự thay thế sự vật, hiện tượng này bằng một sự vật, hiện tượng khác trong quá trình vận động cũng như phát triển.

Bất kỳ một sự vật, hiện tượng nào tồn tại trên thế giới đều trải qua một quá trình bắt đầu từ việc sinh ra, tồn tại, phát triển rồi diệt vong. Sự vật cũ mất đi và dần được thay thế bằng sự vật mới khác.

Sự thay thế này chính là phủ định và phủ định chính là điều tất yếu trong quá trình vận động cũng như phát triển của sự vật, hiện tượng. Không có phủ định, sự vật và hiện tượng không thể phát triển được.

Ví dụ quy luật phủ định của phủ định: Trong quá trình phát triển của những phương tiện giao thông thì xe máy chính là sự phủ định đối với xe đạp, xe ô tô chính là sự phụ định đối với phương tiện xe máy.

Phủ định biện chứng chính là quá trình tự thân phát triển, tự thân phủ định và là mắt khâu trên hành trình dẫn đến sự ra đời của cái mới, sự tiến bộ so với cái bị phủ định.

Dựa theo quan điểm của duy vật biện chứng thì sự chuyển hóa từ các thay đổi về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất, sự đấu tranh thường xuyên của những mặt đối lập giúp giải quyết mâu thuẫn, qua đó dẫn đến sự biến mất của của các sự vật cũ và được thay thế bởi các sự vật mới.

Sự thay thế liên tục diễn ra tạo nên sự vận động và phát triển không ngừng nghỉ của sự vật, hiện tượng. Sự ra đời của cái mới chính là kết quả của sự phủ định cho sự vật cũ. Điều này có nghĩa rằng sự phủ định chính là tiền đề, là điều kiện cho sự phát triển liên tục, cho sự ra đời của cái mới để thay thế cái cũ. Đây chính là phủ định biện chứng.

2. Đặc điểm của phủ định biện chứng

Phủ định biện chứng sở hữu hai đặc điểm căn bản chính là tính khách quan và kế thừa.

Tính khách quan

– Phủ định biện chứng có tính khách quan bởi vì nguyên nhân của sự phủ định chính ở ngay bên trong bản thân của sự vật. Nguyên nhân này chính là kết quả việc giải quyết các mâu thuẫn xảy ra bên trong sự vật.

– Thông qua việc giải quyết mâu thuẫn mà sự vật sẽ luôn luôn phát triển. Do đó, phủ định biện chứng chính là một điều tất yếu khách quan trong quá trình vận động cũng như phát triển của sự vật, hiện tượng. Dĩ nhiên, mỗi sự vật sẽ tồn tại phương thức phủ định khác nhau tùy theo sự giải quyết mâu thuẫn của chính bản thân chúng.

– Phủ định biện chứng không hoàn toàn phụ thuộc vào ý muốn hay ý chí chủ quan của con người. Con người chỉ có khả năng tác động để quá trình phủ định này diễn ra nhanh hoặc chậm dựa trên cơ sở nắm vững quy luật phát triển của sự vật.