About
Available on
Community
818 episodes
Een overheid die zich al een jaar of vijftien achter allerlei klimaatdoelstellingen schaart, maar weinig tot niets heeft gepresteerd op dat punt, zet in feite de maatschappij op het verkeerde spoor. En door 'fossiel opereren' te subsidiëren, stuur je ook nog eens het hele bedrijfsleven de verkeerde kant op, zegt macro-econoom Arnout Boot. Zijn oplossing: geef (boeren)bedrijven de juiste prikkels. Het fossiel inrichten van de maatschappij biedt prikkels die 'evident niet meer mogen bestaan'. Een correctie, om de juiste prikkels te verschaffen, is volgens Boot daarom cruciaal. Landbouwbedrijven zijn door de verkeerde prikkels groter gemaakt dan ze ooit waren. Dat is ook de insteek van het WRR-rapport dat volgende week verschijnt: 'Dat zal heel nadrukkelijk zeggen dat je niet kunt verwachten dat het bedrijfsleven het juiste doet als je de prikkels verkeerd legt.' Want, zo zegt Boot, het bedrijfsleven is nou eenmaal niet Moeder Teresa: het zal altijd achter de aangaan. En dat zal verkeerd uitpakken zolang de prikkels verkeerd zijn. 'Het mooie van de discussie over fossiele subsidies is dat het niet eens meer gaat over het beprijzen van schade die je toebrengt via hoge heffingen. Dát is wat economen altijd zeggen: beprijs het slechte. Maar zolang de verkeerde bedrijven fiscale voordelen krijgen, is dát het hoofdprobleem.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
'MAGERE EUROPESE GROEI IS RELATIEF GOED NIEUWS'DE ECONOMIE VAN DE EUROZONE IS IN HET TWEEDE KWARTAAL MET WELGETELD 0,1 PROCENT GEGROEID. 'HET IS EEN HEEL MAGER CIJFER', ZEGT ECONOOM EDIN MUJAGIC. Met het oog op de beteugeling van de inflatie, is de zeer bescheiden groei van de economie volgens Mujagic niet eens zo'n slecht nieuws. 'Enige tijd van lage groei heb je nodig om dat inflatieprobleem op te lossen, je kan het alleen aanpakken als je de vraag reduceert. Dit is dus relatief goed nieuws, maar in de kern is de magere groei slecht nieuws.' Onlosmakelijk verbonden met de minieme groei van de Europese economie is het feit dat de Duitse economie al enige tijd in zwaar weer verkeert. 'Alle indicatoren over die economie laten zien dat een nieuwe krimp zeer waarschijnlijk is, het gaat structureel niet goed met dat land', aldus Mujagic. 'En als het met Duitsland slecht gaat, kán het per definitie bijna niet goed gaan met de Eurozone. Want Duitsland is nog steeds goed voor ruim een kwart van de Europese economie.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
DNB-president Klaas Knot heeft leiders van de G20-landen in een brief gewaarschuwd voor mogelijke nare gevolgen van de hoge staatsschulden waar sommige landen mee kampen. De manier waarop hij dat deed, noemt econoom Edin Mujagic 'fantastisch'. Knot gaf de waarschuwing vanuit zijn rol bij de Financial Stability Board (FSB), dat economische ontwikkelingen in de gaten houdt en probeert te voorkomen dat zich grote rampen voordoen. 'Daar hoort dit bij, want als je leiders waarschuwt dan kunnen ze ook maatregelen nemen', zegt Mujagic. Tussen de redenering van Knot is volgens Mujagic geen speld te krijgen. 'De schulden zijn opgelopen, de rentes zijn opgelopen, en de kans is ook groot dat de rentes verder gaan oplopen.' Het is volgens hem overigens wel te hopen dat de leiders van de G20-landen niet totaal overvallen zijn door de brief van Knot. De manier waarop Knot zijn waarschuwing verwoordde, noemt Mujagic 'fantastisch'. 'Er staat duidelijk: jongens, doe nou niet of er niets aan de hand is. Maar dat doet hij zonder dat het overslaat tot paniek en zonder te zeggen dat het onoverkoombaar is dat er grote rampen gaan gebeuren.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
DE HUIDIGE LIJDENSWEG VAN BIG BAZAR STAAT EIGENLIJK VOOR EEN VEEL BREDER PROBLEEM, ZEGT ECONOOM EDIN MUJAGIC. DE WINKELKETEN LIJKT HET LOODJE TE LEGGEN, MEDE DOOR DE HOGERE HUUR-, PERSONEELS- EN ENERGIEKOSTEN, NAAST BEDRIJFSSPECIFIEKE OMSTANDIGHEDEN. 'HET ENE BEDRIJF KAN MINDER GOED OM MET DIE GESTEGEN KOSTEN DAN HET ANDER, MAAR DÁT DE KOSTEN STIJGEN, DAAR HEBBEN ALLE BEDRIJVEN MEE TE MAKEN.' Een voorzichtige blik in de toekomst leert dat het om structurele kostenstijgingen gaat, zegt Mujagic. Ga maar na: loonstijging hangt samen met vraag en aanbod van arbeid. Ook vergrijzing zorgt voor structurele schaarste van arbeid, waardoor ook de kans op loonstijgingen verder groeit. 'Je moet ervoor waken dat je alleen de koppeling legt met inflatie. De afgelopen jaren is er iets structureel veranderd: arbeid wordt schaarser en dat gaat een rol spelen.' Voor de vakbonden betekent het dat ze bovenop een compensatie voor de inflatie geen genoegen nemen met alleen een compensatie, wat de inflatie juist verder kan opjagen. Als je ervan uitgaat dat de stijging van de consumptie gelijke tred houdt met de economische groei, dan gaan de stijgende kosten relatief steeds zwaarder wegen. 'Dus ik ben bang dat bedrijven zich moeten opmaken voor lastigere jaren die voor ons liggen.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
HET MOET VOOR FED-VOORZITTER EEN FEESTELIJK WEEKEND ZIJN GEWEEST, DENKT ECONOOM EDIN MUJAGIC. ER KWAMEN IN DE VERENIGDE STATEN VORIGE MAAND 187.000 NIEUWE BANEN BIJ, WAT VOLGENS MUJAGIC MUZIEK IN DE OREN VAN POWELL MOET ZIJN GEWEEST. 'HET GEEFT AAN DAT DE ARBEIDSMARKT LEKKER DRAAIT, MAAR DAT DE OVERVERHITTING DAARVAN STEEDS KLEINER WORDT.' Volgens Mujagic is de groei van de werkgelegenheid net genoeg om de aanwas van de Amerikaanse beroepsbevolking op te vangen. Ook aan de stijging van de werkloosheid is volgens de econoom te zien dat de arbeidsmarkt normaliseert. 'Die stijging kwam uit de best mogelijke hoek, namelijk: meer mensen die zich aanbieden als werkzoekende. De vraag naar arbeid blijft dus ongeveer even groot en het aanbod neemt toe.' Hoewel de arbeidsmarkt dus steeds minder oververhit is, bestaat er nog altijd wel grote krapte. Toch is de situatie een stuk gunstiger dan we een paar maanden geleden hadden voorzien. 'Het aantal nieuwe banen over de afgelopen maanden is omlaag bijgesteld. Dat zijn er over de laatste zes maanden ruim 300.000 minder dan verwacht. Dat geeft aan dat de oververhitting al in een eerder stadium begon te spelen, niet alleen vorige maand.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
DE NEDERLANDSE INFLATIE OP JAARBASIS IS VAN 4,6 PROCENT IN JULI GEDAALD NAAR 3 PROCENT IN AUGUSTUS, MAAR IN DE LANDEN OM ONS HEEN IS DE TREND MINDER GUNSTIG. 'DE ECB ZIET DAT DE INFLATIE STABILISEERT, MAAR DAT IS WEL OP EEN BEHOORLIJK HOOG NIVEAU', ZEGT ECONOOM EDIN MUJAGIC. Voor het bepalen van het rentebeleid kijkt de centrale bank volgens Mujagic niet naar naar de huidige inflatiecijfers, maar naar de trend van inflatie. 'De trend is dalend, en dat geeft de ECB enige ruimte om de rente de komende maanden misschien niet al teveel te verhogen.' Hoewel de ECB de rente bij de volgende vergadering op 14 september dus mogelijk niet hoeft te verhogen, kunnen we er in ieder geval op rekenen dat er voorlopig geen verlaging aan zit te komen, aldus Mujagic. 'Op welk hoog niveau de ECB ook stopt met de cyclus van renteverhogingen, dat zal het niveau zijn waarop het nog lang zal blijven. Renteverlagingen zitten er voorlopig echt niet in.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
IN JULI WAS ER GEEN SPRAKE VAN TOENEMENDE GELDGROEI, ZO BLIJKT UIT CIJFERS VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK. STERKER NOG - DE GELDHOEVEELHEID IN DE EUROZONE IS VOOR HET EERST SINDS 2010 GEKROMPEN, EN DAT IS EEN BELANGRIJK GEGEVEN VINDT MACRO-ECONOOM EDIN MUJAGIC. 'DE TOENAME VAN GELDGROEI IS UITEINDELIJK DE BRANDSTOF DIE AANHOUDENDE INFLATIE MOGELIJK MAAKT.' Inflatie die zeker al twee jaar lang als een wilde om zich heen slaat, en die ervoor zorgt dat al het monetaire beleid in die periode erop gericht is om de inflatie te verslaan, aldus Mujagic. 'Als je dan nu het bericht krijgt dat de geldgroei afneemt, dan is dat zeker goed nieuws', duidt hij. 'Zeker met het oog op het winnen van de oorlog tegen inflatie.' De volgende ECB-vergadering op 14 september is dan ook een cruciale datum voor de centrale bank, omdat de cijfers meegenomen zullen worden in een volgend rentebesluit. De mogelijkheid bestaat zelfs dat de ECB - dankzij de bevindingen - afziet van een verdere renteverhoging. See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
CENTRALE BANKEN ZITTEN MET DE HANDEN IN HET HAAR DOOR DE DOMINANTE ROL VAN DE OVERSPANNEN ARBEIDSMARKT. DAT VINDT HOOGLERAAR ARNOUD BOOT. HOEWEL DAT MET NAME GELDT VOOR DE VERENIGDE STATEN, ZOALS UIT TOESPRAKEN TIJDENS HET FEDERAL RESERVE-SYMPOSIUM IN HET AMERIKAANSE JACKSON HOLE BLEEK, SPEELT HET OOK EEN ROL IN NEDERLAND. Boot constateert dan ook dat er 'schijnbaar geen enkel monetair beleid' opgewassen is tegen die overspannenheid. 'Als dat zo is, blijft de prijsdruk aanwezig en zal het heel moeilijk zijn - zelfs in de Verenigde Staten waar men qua inflatie op ons voor ligt - om de uiteindelijke inflatie terug te krijgen naar 2 procent.' Een onverwoestbare economie, zo lijkt. Boot benadrukt echter dat er in de Verenigde Staten met 5,5 procent een hogere rente is dan in Europa, waar de rente 3,75 procent is. 'Er is sprake van een positieve reële rente in de Verenigde Staten, in verband met de kerninflatie van 4 procent en de naar beneden bijgestelde inflatieverwachting.' GROOT OPTIMISME Boot spreekt dan ook van een 'moderne welvaartsziekte', kijkend naar de stug overeind blijvende Amerikaanse economie. Het optimisme in de Verenigde Staten - wat politiek gezien niet lijkt te bestaan, afgaand op de verkiezingen - en in de economie aldaar, is volgens hem 'geweldig groot'. 'En wat is er nodig om die economie af te remmen? Men weet het gewoonweg niet.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
WAAR IN BELGIË DE OVERHEID MILJARDEN WEET OP TE HALEN MET HET AANBIEDEN VAN EEN EIGEN SPAARREKENING, ONDER DE 'STAATSBON', DAAR ZOU NEDERLAND DATZELFDE MOETEN DOEN. DAAR PLEIT ECONOOM EDIN MUJAGIĆ VOOR. 'ONGEVEER DE HELFT VAN ALLE NEDERLANDSE STAATSSCHULD IS IN HANDEN VAN MENSEN DIE BUITEN NEDERLAND WONEN.' In België is sinds donderdag de 'staatsbon' geopend. Daarop kunnen mensen vanuit de hele Europese Unie hun spaargeld voor een looptijd van een jaar parkeren. In ruil daarvoor biedt de overheid een nettorendement van 2,81 procent aan. Doel van de staatsbon is met name om banken wakker te schudden om hun rentes te verhogen. Binnen één dag heeft de overheid daarmee al bijna twee miljard euro opgehaald, terwijl de inschrijving nog een week duurt. Ook voor Nederland zou deze optie financieel aantrekkelijk kunnen zijn, denkt Mujagić. Hij verwijst onder andere naar de Nederlandse grootbanken die 'slechts' een spaarrente van 1,25 tot 1,50 procent aanbieden. 'Maar dan hebben we het alleen nog maar over het voordeel voor de kleine spaarder die een hoger rendement kan krijgen.' Hij wijst ook naar de financiële voordelen voor de staat Nederland. 'Wij betalen over de staatsschuld ook rente, daar hebben we afgelopen jaar 5 miljard euro over betaald. Terwijl we toen in een jaar zaten met een historisch lage rente. De schattingen zijn dat de rentelasten van de Nederlandse staat de komende jaren boven de 10 miljard euro kunnen oplopen', voorziet Mujagić. See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
ALLE OGEN IN DE FINANCIËLE WERELD ZIJN GERICHT OP HET AMERIKAANSE JACKSON HOLE, WAAR VANDAAG EN MORGEN DÉ JAARLIJKSE BIJEENKOMST VOOR CENTRALE BANKIERS PLAATSVINDT. VOLGENS ECONOOM EDIN MUJAGIC ZIJN HET TWEE VRAGEN DIE DE GEMOEDEREN VOORAL BEZIGHOUDEN: 'HOE LANG GAAN DE CENTRALE BANKEN DE RENTE OP HUIDIGE NIVEAUS HOUDEN EN WANNEER KUNNEN WE DE EERSTE VERLAGINGEN GAAN ZIEN? De conferentie in Jackson Hole heeft in zijn 45-jarig bestaan lang niet altijd spektakel opgeleverd, maar sinds 2008 is die verwachting volgens Mujagic wel ontstaan, 'omdat er regelmatig hele belangrijke aankondigingen zijn gedaan'. 'Het was daar dat de Fed zei dat ze op grote schaal obligaties gingen kopen, het was daar dat de Europese Centrale Bank dat zei.' Afgelopen editie bracht Fed-baas Jerome Powell het nieuws dat de Amerikaanse centrale bank de rente behoorlijk ging verhogen. 'Dat is gebeurd, dus de verwachtingen zijn hoog', aldus Mujagic. Dat is de reden waarom iedereen op de financiële markten zijn adem inhoudt en kijkt wat ze daar morgen gaan zeggen.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
De kans is groot dan de inflatie aan het eind van dit jaar weer zal stijgen. Daarvoor ziet macro-econoom Edin Mujagic verschillende negatieve economische omstandigheden samenkomen. Hij wijst daarbij onder meer naar het dalende consumentenvertrouwen en minder aanbod van olie uit OPEC-landen. 'De inflatie kan zomaar opwekkend gaan werken', waarschuwt de econoom. De inflatie is vergeleken met vorig jaar fors gedaald, maar daarbij kreeg de economie 'hulp vanuit wiskunde', legt Mujagic uit. 'In de eerste helft van dit jaar viel de inflatie gunstig uit, want vorig jaar zijn die energieprijzen skyhigh gegaan. Dat drukte de inflatie nu omlaag. Maar als je kijkt naar de olieprijs, die loopt weer op. Die bevindt zich nu op een niveau dat vergelijkbaar is met het niveau van de tweede helft van vorig jaar.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
HET FEIT DAT DE VERENIGDE STATEN DE DOLLAR ALS ECONOMISCH WAPEN IN KAN ZETTEN, BAART DE BRICS-LANDEN TOT GROTE ZORGEN. DERHALVE KIJKEN DIE LANDEN NAAR MOGELIJKHEDEN OM DE DOLLAR ALS DOMINANTE MUNT TE VERVANGEN, ZEGT MACRO-ECONOOM EDIN MUJAGIC. 'ZE HEBBEN EEN HEKEL AAN DE ROL DIE DE DOLLAR INNEEMT, EN WILLEN NIET MEER AFHANKELIJK ZIJN VAN HET LAND DAARACHTER: DE VERENIGDE STATEN.' Temeer omdat de schulden van BRICS-landen - bestaande uit Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika - voornamelijk in dollars worden gerekend. Als zij afhankelijk blijven van die (sterker wordende) dollar, groeit de schuld ook. 'Ze zijn dus weer bij elkaar om onder andere te praten over die afhankelijkheid, en hoe ze die kunnen afbouwen', duidt Mujagic. 'En dan wordt er al snel gedacht aan het naar voren schuiven van een BRICS-munt om de rol van de dollar over te nemen.' Mujagic begrijpt dat sentiment, maar benadrukt dat een munt niet zomaar tot wereldmunt kan worden gebombardeerd. 'Daarvoor moet je aan bepaalde voorwaarden voldoen', vervolgt hij. 'Om te beginnen moet het een munt zijn van een sterke economie. En China is dat niet, en hetzelfde geldt voor Rusland en Brazilië. Eigenlijk is India de sterkste van de vijf, maar het is geen land dat de wereldmunt kan hebben.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
DE CHINESE CENTRALE BANK VERLAAGDE DE AFGELOPEN WEKEN ALLERHANDE SOORTEN RENTES, EN VANOCHTEND WAS HET DE BEURT AAN DE EENJAARSRENTE. MAAR DE VIJFJAARSRENTE IS ONGEWIJZIGD GEBLEVEN, EN DAT LEIDDE TOT TELEURSTELLING OP DE MARKT, ALDUS MACRO-ECONOOM EDIN MUJAGIC. 'DE MARKT HAD NAMELIJK VERWACHT DAT BEIDE OMLAAG ZOUDEN GAAN.' Niet alleen verwachtte de markt een daling van beide rentes, ook de grootte van de daling leidt tot teleurstelling, weet Mujagic. Maar het feit dat het percentage lager uitvalt dan gehoopt, zegt een hoop, vindt hij. 'Ook de Chinese centrale bank heeft in de smiezen dat het niet lekker loopt met de economie in China', duidt Mujagic. 'En dan kies je er sneller voor om de rente minder stevig te verlagen.' En dat kan twee betekenissen hebben volgens Mujagic. Dat kan inhouden dat de centrale bank eigenlijk tussen twee vuren zit, omdat ze de economie willen helpen door de rente te verlagen, waardoor de groei mogelijk aantrekt. 'Dat doen ze door meer schulden op te bouwen, en daar zitten ze niet op te wachten', legt hij uit. 'En die schuldenlast mag er zijn, zeker als je naar de Chinese staatsschuld kijkt. Die wordt namelijk geschat op zo'n 80 tot 85 procent van de economie.' KRITIEK En daarmee zit China al in een kritieke fase, benadrukt Mujagic. Uit verschillende berekeningen is namelijk gebleken dat een staatsschuld tussen de 75 en 100 procent van de economie de economische groei afremt. 'Het opbouwen van die schuld was een van de redenen van de Chinese economische groei van de afgelopen 30 jaar', duidt hij. 'Maar dat valt nu weg. De centrale bank zit er dus niet op te wachten om dat weer aan te jagen.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
ECONOOM EDIN MUJAGIC LAS DE CONCEPTRAMING VAN HET CENTRAAL PLANBUREAU (CPB) EN ZAG WEINIG REDENEN VOOR OPTIMISME. 'VOORAL HET STUK WAARIN STAAT DAT DE MIDDENKLASSE EROP ACHTERUIT GAAT, VOND IK ANGSTAANJAGEND,' ZEGT HIJ. 'WANT DIE FUNGEERT ALS LIJM OM DE SAMENLEVING BIJ ELKAAR TE HOUDEN.' Het CPB, dat eerder ook aangaf dat de armoede gaat toenemen, verwacht dat de economie in 2023 met 'slechts' 0,7 procent groeit, en in 2024 met 1,4 procent. 'Ik word er somber van,' reageert Mujagic. 'En ik vraag me af wie dat niet is. Die verdubbeling van de groei volgend jaar is ook niets om te vieren. Bovendien was, is en blijft de inflatie hoog.' De econoom verwijst naar het nieuws van gisteren, dat Nederland in een recessie is beland. 'We zeiden toen dat het niet zo aanvoelt. Maar nu stelt toch ook het CPB dat de economie kwakkelt.' Mujagic verwacht ondanks de huidige arbeidskrapte daarom toch ook een hogere werkloosheid. 'Mensen gaan banen verliezen en er zal onzekerheid ontstaan', voorspelt hij. See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
GISTEREN MAAKTE HET CENTRAAL PLANBUREAU DE RAMINGEN VOOR DE REST VAN 2023 EN VAN 2024 BEKEND, EN DIE NOOPTEN EEN HOOP SOMBERE REACTIES BIJ EEN HOOP ECONOMEN. MAAR NIET BIJ HOOGLERAAR ARNOUD BOOT. 'IK HEB HET JUIST IN EEN POSITIEVE NOOT GELEZEN', ZEGT HIJ. En dat heeft alles te maken met zijn verwachtingsmanagement. De afgelopen twee jaar werd er namelijk dusdanig veel geld in de economie gepompt - zowel door de overheden als door de consumenten - dat er sprake was van een buitengewoon grote groei. 'En dat past niet bij de omvang van de economie, en dat verklaart gedeeltelijk ook de inflatie', duidt Boot. 'Men wist dan ook dat er een stapje terug moest worden gedaan om weer wat lucht te creëren. Dat wordt dan lichte recessie en stagnatie genoemd.' Terwijl daar eigenlijk helemaal geen sprake van is, betoogt hij. Integendeel. 'We hebben de economie in het afgelopen jaar over de kling gejaagd', vervolgt hij. 'De doorgemaakte economische groei was onhoudbaar en paste niet bij de volledige bezetting van de economie.' PERSONEELSTEKORT Iets dat hij in de meest letterlijke zin van het woord bedoelt, 'want er is geen arbeidskracht te vinden. En dan wordt het jaar erop gezegd dat het niet nog eens zo moet lopen, en dat is dan een recessie.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
Formeel zit Nederland in een recessie. Maar, 'als mensen dit niet zouden weten, dan zouden ze het ook niet doorhebben', denkt macro-econoom Edin Mujagic. ‘Normaal gesproken voelen mensen een recessie, omdat dat gepaard gaat met bedrijven die sluiten en mensen die worden ontslagen. Dat zijn zaken die nu niet spelen.’ De Nederlandse economie is in het tweede kwartaal met 0,3 procent gekrompen ten opzichte van de voorgaande drie maanden. In formele zin is Nederland daarmee inderdaad in een recessie terechtgekomen. 'Maar we hebben op dit moment voor elke 100 werklozen 122 vacatures', geeft Mujagic aan. ‘De werkloosheid is laag en de loonstijging is hoger dan de inflatie.’ Het weinige vertrouwen in de economie wordt dan ook veroorzaakt door de inflatie. Daardoor houden mensen de hand op de knip. Dat gebrek aan vertrouwen is cruciaal, denkt Mujagic. 'Dat mensen nu wel kunnen uitgeven maar het niet willen, geeft aan hoe somber men is.’ Mensen zijn wellicht bang dat situaties met oplopende werkloosheid en faillissementen alsnog kunnen komen, denkt hij. Maar zolang de kleine minnetjes elkaar blijven opvolgen en de werkloosheid laag blijft, maakt Mujagic zich geen zorgen. Dat hangt ook samen met de andere kurk waar de Nederlandse economie op drijft: de internationale handel. 'Wij hebben in het tweede kwartaal minder spullen verkocht aan het buitenland, maar wel meer spullen gekocht', zegt Mujagic. ‘Als je Nederland als een soort bedrijf ziet, dan heeft Nederland BV minder winst gemaakt en ook geen dividend uitgekeerd.’ Een van de internationale handelspartners is China. Daar spelen substantiëlere problemen. De consumentenprijzen zijn de afgelopen maand gedaald. ‘Dat is nog geen deflatie,' benadrukt Mujagic. Dat komt vooral omdat varkensvlees goedkoper is geworden.’ Toch wordt angstvallig gekeken naar de Chinese overheid en ook naar de centrale bank. Die zullen iets moeten gaan doen, geeft Mujagic aan. ‘Dit heeft steeds minder weg van een tijdelijke dip en steeds meer van iets dat structureel kan gaan zijn.’ Een renteverlaging zet in het geval van China weinig zoden aan de dijk, denkt hij. ‘Net als in Nederland is het vertrouwen onder Chinese consumenten ontzettend laag. Dan kan je het lenen van geld wel goedkoper maken, maar als mensen somber zijn, gaan ze echt niet extra uitgeven.’ Wat dat betreft staan de Chinese overheid en centrale bank voor een ‘lastige karwei om hier weer uit te komen.' Daarnaast vertoont China wel enige 'dictatoriale trekjes', benadrukt Mujagic. En het zal niet voor het eerst zijn dat een leider van een dergelijk land als afleidingsmanoeuvre voor de interne problemen ruzie gaat zoeken met een ander land, zegt Mujagic, die daarvoor de schrijver Ernest Hemingway citeert. 'The first panacea for a mismanaged nation is inflation of the currency; the second is war. Both bring temporary prosperity; both bring permanent ruin. But both are the refuge of political and economic opportunists.' Oftewel, inflatie en oorlog zijn wondermiddelen voor een slecht geleide natie. ‘Beide zorgen voor tijdelijke welvaart maar brengen permanente schade met zich mee. En beide zijn een uitvlucht voor politieke en economische opportunisten,' aldus Mujagic. ‘Dat hebben we in het verleden vaker gezien.’ See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
Goed nieuws voor de portemonnees van veel huishoudens, want in steeds meer landen stijgen de lonen harder dan de inflatie. Die constatering doet macro-econoom Edin Mujagic. 'Als je kijkt naar de Verenigde Staten, Engeland en veel Europese landen, dan zie je dat de loonstijging hoger is dan de stijging van de prijzen.' Daarmee wordt de inflatie beter gecompenseerd dan eerder het geval is, merkt de econoom op. 'De koopkracht verbetert. Daarbij is de kans groot dat we die gevreesde recessie niet ingaan.' Toch is er ook een keerzijde van de salarisverhogingen die veel mensen nu meemaken. 'Als de lonen harder stijgen dan de prijzen, dan betekent het dat werknemers hun kosten niet kunnen doorberekenen. Daarbij houden we dan opwaartse druk op de inflatie, die we met z'n allen juist willen bestrijden', aldus Mujagic. See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
DAT INVESTERINGSFONDS EXOR EEN GROOT BELANG HEEFT GENOMEN IN PHILIPS, IS EEN GOEDE ZAAK, ZEGT HOOGLERAAR ARNOUD BOOT. HIJ STELT NAMELIJK DAT STABIELE AANDEELHOUDERS BINNEN GROTE BEDRIJVEN 'BELANGRIJK ZIJN VOOR DE ECONOMIE ALS GEHEEL'. Voor Philips is het namelijk goed nieuws als een grootminderheidsaandeelhouder bereid is om vanuit eigen strategie een belang van 15 procent neemt. 'Terwijl je weet dat het fonds niet beoogt om het bedrijf op te kopen', duidt Boot. 'Het is puur een strategisch belang dat ze nemen.' Exor heeft namelijk gezegd een belang van maximaal 20 procent in Philips te willen, waar het dan ook bij zal blijven, zegt Boot. 'Zo is het in de samenwerkingsovereenkomst afgesproken', vervolgt hij. 'Hoewel je daar theoretisch gezien op een gegeven moment van kunt afwijken, staat het fonds niet bekend om dergelijke agressiviteit. Het is dus een beetje als Warren Buffett: een motie van vertrouwen, geen motie van wantrouwen.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
DAT DE NEDERLANDSCHE BANK BOETES HEEFT UITGEDEELD AAN ALLERHANDE (GROTE) BANKEN IN NEDERLAND WEGENS GEBREKKIGE INTEGRITEITSRISICO-ANALYSES, IS ALLEEN MAAR GOED. DAT STELT HOOGLERAAR ARNOUD BOOT. 'HET IS BELANGRIJK DAT BANKEN - DIE EEN BELANGRIJKE ROL VERVULLEN IN HET GELDVERKEER - GOED OPLETTEN.' Volgens Boot dienen banken dan ook een soort veiligheidsgarantie te bieden waardoor witwasserij voorkomen wordt. Maar hij benadrukt dat er nuances in die aanpak aan te brengen zijn. 'Zeker gezien de hoge winsten van banken en het nieuws van de afgelopen dagen dat depositohouders hun spaargelden niet genoeg gecompenseerd zien', duidt Boot. 'Daar ben ik geweldig kritisch op. Dat banken dat niet doen. Die keerzijde moet ook worden getoond.' Boot noemt het raar dat banken individueel 'onvoorstelbaar hard aangepakt' worden. Een van die banken, de Volksbank, zou volgens Boot nu vrezen voor een strafrechtelijke zaak. 'Ze hebben dus niet alleen een boete van DNB gekregen, maar lopen nu een strafrechtelijk risico', vervolgt hij. Bij andere banken gebeurde immers hetzelfde. 'Dat bestuurders worden aangeklaagd wegens strafrechtelijk foutief handelen, wat in de media al snel gezien wordt als dat bestuurders witwassen.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
Een progressieve winstbelasting is het ideale middel tegen de grote winsten van banken door hoge rentes. Dat zegt macro-econoom Arnoud Boot. Zo'n progressieve belasting houdt in: hogere winsten naar rato meer belasten dan lagere winsten. Ten eerste kunnen progressieve belastingen een tegenwicht bieden tegen consolidaties in het bankwezen, legt Boot uit. 'Twee kleine banken worden immers minder zwaar belast dan één grote met een hoger absoluut winstniveau – en dus een hoger belastingtarief.' Met een progressieve winstbelasting worden bovendien hoge winsten als gevolg van grote risico's zwaarder belast. Daardoor ben je als bank minder geneigd om veel risico te nemen, verwacht Boot. Rest de vraag: kunnen de spaarrentes niet gewoon omhoog? Boot is resoluut: 'Dat is zelfs absolute noodzaak. En als dat niet kan, zijn banken kennelijk niet in staat om hun beroep uit te oefenen. Dan zijn ze gewoon incapabel.' Dat regeringen en particulieren moeite hebben met banken die slapend rijk worden door hele lage rentes te betalen op spaargelden is zeer begrijpelijk, vindt Boot. Banken verdienen immers gigantisch veel geld met spaargelden waar ze amper depositorente op geven, terwijl die spaargelden in feite door de belastingbetaler worden gegarandeerd. Je mag ervan uitgaan dat banken in staat zijn om de lage rentes van de afgelopen jaren in te dekken, vindt Boot. 'Je mag hopen dat de banken ondanks de enorme overheidssteun en hun speciale positie over voldoende commercieel en professioneel inzicht beschikken om dat goed te managen. Daar zit dus geen rechtvaardiging in voor het betalen van hele lage vergoedingen op spaargelden of deposito's.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
HET GAAT SLECHT MET DE CHINESE ECONOMIE. DE VERWACHTING WAS DAT DE ECONOMIE ZOU OPKRABBELEN NA DE STRENGE LOCKDOWNS, MAAR IN PLAATS DAARVAN KAMPT HET LAND NU MET DEFLATIE. VOLGENS BNR'S HUISECONOOM HAN DE JONG IS HET 'NET ALSOF DE MOTOR VAN DE CHINESE ECONOMIE MAAR NIET AAN WIL'. 'Het ziet er niet best uit', zegt De Jong. Vorig jaar had China het heel moeilijk omdat het land voortdurend in strikte lockdown was. Toen de regering in december besloot af te stappen van de strenge coronamaatregelen en de samenleving te heropenen, was de verwachting dat de economie sterk zou groeien. Dit zou eveneens een impuls geven aan de rest van de wereld. 'Maar het loopt nu heel anders.' VERMINDEREN VAN AFHANKELIJKHEID Volgens De Jong speelt mee dat landen het productieproces van verschillende producten verplaatsen van China naar landen als Vietnam. Laatstgenoemde land is in veel gevallen inmiddels goedkoper als vestigingsplaats en productieplaats dan China. Daarnaast zit er ook een geopolitiek aspect aan het probleem. Zo vragen bedrijven zich af of het verstandig is om sterk in te zetten op activiteiten in China. De angst bestaat namelijk dat wanneer er in de toekomst geopolitieke spanningen met China ontstaan, die gepaard gaan met maatregelen door westerse overheden, waardoor activiteiten in China wellicht moeten worden beperkt. See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
De inflatieverwachting en het rentebeleid van de ECB zijn positief. Maar de conclusie van ÉCB-baas Christine Lagarde dat er nu niets meer hoeft te gebeuren is voorbarig, zegt Sweder van Wijnbergen, hoogleraar economie verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. 'Mevrouw Lagarde is iets voorzichtiger geworden, maar dat is niet terecht.' Van Wijnbergen erkent dat de inflatie zich de goede kant lijkt op te bewegen, met name als gevolg van dalende energieprijzen. 'Maar wanneer je energie uit de cijfers filtert, zie je dat de inflatie helemaal niet daalt.' De grafieken waar de ECB-baas zich op baseert, zijn wat dat betreft kraakhelder, denkt Van Wijnbergen. De lichtblauwe lijn staat voor de kerninflatie en die is helemaal vlak, 'daar is geen dip in te zien'. De donkerblauwe lijn geeft de voorspelling van de inflatie weer, en die gaat steil omlaag naar 2 procent. 'Dat ziet er dus niet goed uit en als Lagarde zich hierop baseert, dan is dat wishful thinking.' Normaal gesproken heeft langdurige inflatie te maken met het rentebeleid van een centrale bank. De huidige inflatie is echter veroorzaakt door schokken zoals de Russische inval in Oekraïne en de gevolgen van de coronapandemie. 'Dat heeft helemaal niets te maken met inflatie, daar heeft de ECB niets mee te maken.' Het accommoderende beleid van de ECB houdt deze inflatie wel in stand, meent Van Wijnbergen. 'De rente is weliswaar verhoogd, maar ligt nog steeds twee basispunten onder de kerninflatie. Terwijl de rente in de Verenigde Staten gelijk ligt aan die echte inflatie.' In die zin maakt de ECB dan ook een 'echte denkfout', geeft Van Wijnbergen aan. 'Ze hebben het idee dat inflatie iets is wat een soort God doet. Dat gebeurt gewoon, net zoals het weer. Daar kun je niets aan doen. Ze vergeten dat zijzelf echter een bijdrage hieraan leveren.' Het wishful thinking-model wordt versterkt door de verhoudingen binnen de centrale bank. De Nederlander Klaas Knot wordt gezien als een havik binnen de ECB, maar heeft aangegeven dat een nieuwe renteverhoging in het najaar niet zeker is. Van Wijnbergen betwijfelt of dit zijn echte mening is. 'Ik denk dat hij zich voorzichtig opstelt om niet helemaal geïsoleerd te raken.' De inflatieverwachting en het rentebeleid van de ECB zijn positief, en dat is een onterechte conclusie. Dat zegt Sweder van Wijnbergen, hoogleraar economie verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. 'Mevrouw Lagarde is iets voorzichtiger geworden, maar dat is niet terecht.' De Nederlandse inflatie is volgens het CBS uitgekomen op 4,6 procent. Voor het eerst onder de 5 procent, maar de kerninflatie ligt boven het Europese gemiddelde. Van Wijnbergen verwijt hier het beleid van demissionair minister van Financiën, Sigrid Kaag. 'Dat is kabinetsbeleid, maar zij heeft ervoor gekozen voor een heel expansief beleid.' Het structurele tekort van Nederland ligt nu rond de 3 procent. Ten tijde van een recessie is dat acceptabel, maar in tijden van economische groei is dat olie op het vuur gooien, waarschuwt Van Wijnbergen. 'Dat is fout, dat is slecht beleid, maar helaas gaat ze ermee door.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
Het kabinet start een onderzoek naar het prijsopdrijvende effect van zogenaamde 'territoriale leveringsrestricties' voor winkels zoals supermarkten, drogisterijen en elektronicaketens. Deze beperkingen, opgelegd door fabrikanten en leveranciers, zorgen ervoor dat de prijs van identieke producten per land verschilt, terwijl ze in dezelfde fabriek zijn gemaakt. Volgens macro-econoom Arnoud Boot spelen hier verschillende problemen. Demissionair minister Micky Adriaansens van Economische Zaken reageert in een brief aan de Tweede Kamer op een verzoek van de Nationale Winkelraad van MKB-Nederland, het Centraal Bureau voor Levensmiddelenhandel (CBL) en de Raad Nederlandse Detailhandel (RND). Consultant Ecorys zal de gevolgen van deze inkoopbeperkingen voor Nederland onderzoeken. De studie moet voor het einde van het jaar zijn afgerond. Boot gebruikt de prijs van Coca-Cola als een veelvoorkomend voorbeeld. 'Coca-Cola is in Duitsland veel goedkoper dan in Nederland', zegt Boot. 'De vraag is of dit komt door specifieke omstandigheden waardoor het logisch zou zijn dat het in Nederland duurder is, of dat het komt door gedwongen acties van leveranciers die het goedkoper verkopen van Coca-Cola in Nederland bemoeilijken.' Bovendien is het van belang of deze acties legaal zijn, of dat er misbruik van wordt gemaakt, benadrukt hij. Ook kan het ingewikkeld zijn om Duitse cola in Nederland te importeren vanwege de vereiste Nederlandse etikettering. Hoewel een consument over het algemeen snel een lagere prijs zal accepteren, zelfs als de ingrediënten in het Duits op het blikje staan vermeld, zal de bestaande wet- en regelgeving dit belemmeren. De Europese Unie heeft echter een interne markt, waarin het vrije verkeer van personen en goederen is opgenomen. Hier ziet Boot een oplossing: 'De producten zouden in verschillende talen moeten aangeven wat erin zit. Dit zou op een eenvoudige manier kunnen worden opgelost.'Boot benadrukt dat ondanks de hogere prijs van Coca-Cola in Nederland vergeleken met Duitsland, Nederland geen 'duurte-eiland' binnen de Europese Unie is. Integendeel, wat betreft voedsel en kleding liggen de prijzen in Nederland onder het Europese gemiddelde. 'Dit terwijl veel landen armer zijn dan wij, wat zou suggereren dat de prijzen daar lager zouden zijn.'Hier speelt echter een ander probleem binnen de Europese Unie, volgens Boot. 'Een aanbieding moet voor iedereen toegankelijk zijn, ongeacht waar in de Europese Unie die plaatsvindt.' Distributeurs zouden hiervan moeten kunnen profiteren, denkt de macro-econoom. 'Het is niet handig als consumenten hun cola in Oost-Europa moeten gaan halen.' Online supermarkt Picnic heeft echter bewust wel stappen ondernomen om deze prijsverschillen aan te tonen. 'Door het etiket op het product aan te passen, kan het bedrijf gebruikmaken van de prijsverschillen en voorkomen dat deze onterecht blijven bestaan.'Boot verwacht dat de Europese interne markt op de lange termijn zal zegevieren. 'Gedwongen afspraken zijn illegaal', benadrukt hij. Het aanpakken van dit probleem zorgt voor meer transparantie. 'En dat is eigenlijk wat je wilt in een interne markt.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
De Algemene Rekenkamer waarschuwt vrijdag in de Volkskrant voor onuitvoerbare verkiezingsprogramma's. Waarnemend president Ewout Irrgang zegt: 'Houd het simpel.' 'Hij heeft zeker een punt, en ik denk ook dat het een heel goed moment is voor de Rekenkamer om zich uit te spreken', stelt hoogleraar economie Arnoud Boot. Aanstaande november zijn er - vanwege de val van het kabinet vorige maand - Tweede Kamerverkiezingen. Een politieke partij scoort met nieuw beleid, merkt Boot op, want iets moet anders en iets moet aangepakt worden. Maar 'nieuw beleid kan opzichzelfstaand complex zijn. En nieuw beleid komt bovenop bestaand beleid, wat ook een grote complexiteit met zich meebrengt', zegt hij. Het uitvoeren van nieuw beleid vergt heel veel geduld en heel veel aandacht, aldus de hoogleraar economie. 'Maar daar valt politiek moeilijk mee te scoren.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
Onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) laat zien hoe het ervoor staat met de brede welvaart in Nederland. De cijfers geven een veel completer beeld van hoe Nederland er eigenlijk voor staat, zegt hoogleraar economie Arnoud Boot. Enige probleem: hoe bepaal je de waarde van 'zachte' factoren als kwaliteit van leven, gezondheid en woonomgeving, en hoe tel je ze op? See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
IN DUITSLAND ZIJN ER DE AFGELOPEN MAAND RUIM 62.000 WERKLOZEN BIJGEKOMEN, MAAR REDEN TOT PANIEK IS HET NIET VOLGENS BNR'S HUISECONOOM HAN DE JONG. HOEWEL HIJ HET MOEILIJK NOEMT OM DIE CIJFERS GOED IN PERSPECTIEF TE PLAATSEN, WIJZEN DIVERSE INDICATOREN EROP DAT DE DUITSE ARBEIDSMARKT LANGZAAM BEGINT TE VERZWAKKEN. Hij benadrukt dat het aantal werklozen in Duitsland altijd stijgt in juli. 'Als je dan voor het seizoen corrigeert, is er misschien zelfs sprake van een daling van het aantal werklozen', duidt hij. Volgens De Jong moet er ook rekening gehouden worden met het enorme aantal Oekraïense immigranten, dat het beeld ook vertekent. 'Vorig jaar ving Duitsland bijna een miljoen Oekraïners op, en een deel daarvan heeft zich op de arbeidsmarkt gemeld.' Maar toch zijn er allerhande tekenen dat de Duitse economie een verzwakking heeft ingezet. Daar komt nog bij dat Duitsland - net als Nederland - te kampen heeft met een krappe arbeidsmarkt. 'Al is dat een breed internationaal verschijnsel', vervolgt De Jong. 'De Duitse economie groeit al een aantal kwartalen niet of nauwelijks, en kromp zelfs twee kwartalen. Er is dus eigenlijk geen groei meer, waardoor je dus ontspanning op de arbeidsmarkt kunt verwachten.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
HOEWEL DE INFLATIE GEDAALD IS, IS DE MATE WAARMEE EEN BEETJE TELEURSTELLEND. DAT VINDT HOOFD RESEARCH MENNO MIDDELDORP VAN RABOBANK. 'HET IS IN LIJN MET WAT WE VERWACHTTEN, MAAR DAN 0,2 PROCENT LAGER.' Daarmee volgde Rabobank het Centraal Planbureau, wat eerder ook al aangaf te verwachten dat de inflatie sneller zou dalen. 'Dat belooft weer wat voor de koopkrachtberekeningen met Prinsjesdag', aldus Middeldorp. De inflatie blijft relatief hoog omdat de energieprijzen hard dalen ten opzichte van de piek waar Nederland vorig jaar mee kampte, duidt hij. 'In andere sectoren zit nog gewoon inflatie, en dat is gebruikelijk. Energieschokken golven altijd door in de rest van de economie.' DALINGEN Maar wel met een vertraagd tempo dus, en daarom zijn de dalingen nog niet zichtbaar in andere takken van de economie. Als voorbeeld noemt Middeldorp de voedselprijzen, die nog altijd heel hoog zijn als gevolg van een prijsschok van agrarische grondstoffen. Hoewel die grondstofprijzen weer gedaald zijn, zijn de supermarktprijzen dat nog niet. Ook normaal, weet Middeldorp. 'Je hebt daar lange ketens, dus het duurt echt wel even voordat alles doorberekend is.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
In twintig jaar heeft de rente van de Europese Centrale Bank niet zo hoog gestaan als nu. Gisteren besloot de ECB de rente opnieuw met 0,25 procentpunt te verhogen, waardoor ze nu op 3,75 procent staat. Esther Barendrecht, hoofdeconoom van de Rabobank, zou het logisch vinden dat nu een pauze volgt. 'De economische onzekerheid is groot. En het is niet duidelijk hoeveel effect de eerdere verhogingen hebben gehad op de economie.' Of de ECB zelf een pauze of stop overweegt na de eerdere renteverhogingen, is niet duidelijk. In een toelichting op het rentebesluit liet ECB-president Christine Lagarde de optie om de rente in september nogmaals te verhogen juist open. Volgens Barendrecht is dat verstandig. 'We moeten eerst naar de data kijken voordat er nieuwe stappen worden genomen.' De effecten van renteverhogingen zijn niet direct zichtbaar, geeft Barendrecht aan. 'Niet alle leningen hebben een variabele rente. Denk aan hypotheken, die in Nederland vaak een lange looptijd hebben. Mensen met een rentevaste periode merken niet snel iets van de renteverhogingen.' LEES OOK | Geen 'zachte landing' voor VanMoof, wel voor de economie https://www.bnr.nl/nieuws/economie/10519487/geen-zachte-landing-voor-vanmoof-wel-voor-de-economie De onzekerheid in de economie kan echter wel twee kanten opgaan, denkt de econoom. Dat de inflatie lange tijd hoog blijft, is tegen de verwachtingen in. Desondanks zijn consumentenbestedingen op peil gebleven. 'Een gevolg van steunmaatregelen van de overheid, maar ook de lonen stijgen. Er zijn verschillende factoren die de onzekerheid verklaren.' De vraag is of een pauze in de renteverhogingen ook zal resulteren in een stop. Daar moeten we wel rekening mee houden, denkt Barendrecht. 'Voorlopig wel.' Als de inflatie zich niet naar wens ontwikkelt, kan de ECB besluiten om toch weer een nieuw rentebesluit te nemen. De voornaamste zorgen van de centrale bankiers gaan echter over de markten. 'Het gevaar is dat de markten te snel renteverlagingen gaan incalculeren. De communicatie van de ECB is erop gericht om dat te voorkomen.' Lagarde heeft aangegeven dat een verlaging is uitgesloten.' In een toelichting op het rentebesluit liet ECB-president Christine Lagarde de optie om de rente in september nogmaals te verhogen al open. Volgens Barendrecht is dat vooral verstandig. 'We moeten eerst naar de data kijken voordat er nieuwe stappen worden genomen', zegt Esther Barendrecht, hoofdeconoom van de Rabobank (Unsplash) De ECB-president heeft ook aangegeven dat de prijsverlaging van energie en grondstoffen sneller voelbaar zou moeten zijn in de reële economie. Dat daar een vertraging in zit, heeft te maken met de langlopende contracten die zijn afgesloten. 'Achter de schermen vindt een gevecht plaats tussen verschillende partijen in de economie. Wie pakt de meeste pijn van de hoge energieprijzen? Die strijd is nog niet klaar', geeft Barendrecht aan. Hoe eerder die strijd klaar is, hoe sneller de consument ook profiteert van lage energieprijzen. Om dezelfde reden blijft de spaarrente ook achter ten opzichte van de gehanteerde rente van de ECB. Die staat nog lang niet op 3,75 procent. 'Banken gebruiken spaargeld om andere partijen langere leningen te geven. Die zijn vastgelegd op lagere rentetarieven dan nu.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
Na een periode van relatieve windstilte bleek een Amerikaanse renteverhoging van 0,25 procentpunt toch weer onvermijdelijk, zegt macro-econoom Edin Mujagić. Althans: Fed-baas Jerome Powell hoopt met deze stap te voorkomen dat de Amerikaanse centrale bank te vroeg juicht en zich voor de derde keer aan dezelfde steen stoot. Want, zegt Mujagić: de verleiding is groot om te denken dat de inflatie verslagen is, nadat die de afgelopen maand veel lager uitkwam dan verwacht. Ook de gunstige cijfers over de economie zetten bij Powell niet zomaar alle seinen op groen. 'Powell zei gisteren: dit hebben we in het verleden al een paar keer meegemaakt, dat het inflatiecijfer ontzettend meeviel en dat eigenlijk te snel werd geconcludeerd: 'yes, we hebben de inflatie verslagen!'.' Powell gaat voor het eerlijke verhaal, zegt Mujagić. Inflatie bestrijden zonder economische pijn is nou eenmaal niet mogelijk. Daarom is voorkomen beter dan genezen. Powell toonde zich in zijn persconferentie vastberaden om de inflatie te verslaan. Ook nam hij verantwoordelijkheid voor prijsstabiliteit. 'Dat vond ik een heel opmerkelijke. We hebben het de laatste maanden heel vaak gehad over hoge looneisen en graaiflatie. Maar hij zegt: wij zijn daar verantwoordelijk voor.' Daarmee is Powell een van de weinige centrale bankiers die hun verantwoordelijkheid nemen en toch vastberaden zijn om inflatie te verslaan. Toch: als je de hele persconferentie goed beluisterde, kreeg je de indruk dat dit wel eens de laatste renteverhoging kan zijn. Dat zal in september blijken, als de Fed weer bijeenkomt. 'In de komende acht weken krijgen we nog twee inflatiecijfers en banenrapporten, dus hij kan nog helemaal niks zeggen over het besluit in september.' Powell lijkt duidelijk te willen maken dat de voet iets van het rempedaal af kan, nu de inflatie wel degelijk een daling heeft ingezet, denkt Mujagić. 'Hij zegt in feite: we hebben het rempedaal de laatste twaalf maanden behoorlijk stevig ingedrukt. Je moet je voet er nog niet van afhalen, maar nog steviger indrukken hoeft ook niet. Voor centrale banken geldt: tussen het moment van rentewijziging en het moment waarop dat grip krijgt op de economie zit al gauw een of twee jaar.' Mujagić ziet deze renteverhoging dan ook vooral als een manier van de Fed om zekerheid voor zichzelf te creëren. Juni was een goede maand, maar omdat nog niet duidelijk is of dat ook voor juli geldt, doet hij voor alle zekerheid nog een extra renteverhoging. 'Maar de kans is echt heel groot dat dit de laatste zal zijn. En eigenlijk geldt ook voor de ECB, gezien de ontwikkeling van de inflatie en de wat guurdere economische groei, dat het zomaar de laatste renteverhoging kan zijn.' Want Europa mag dan flink achterlopen op de VS, de afkoeling van de economie zet hier wel sneller in door de oorlog in Oekraïne. Bovendien is een aantal ECB-bestuurders toch wat minder streng in de leer. Zij lijken niet erg vastberaden om inflatie aan te pakken, zegt Mujagić. 'Ze kijken meer naar de economie en zoeken - al zullen ze het nooit toegeven - de schuld bij allerlei eurolanden. Als je de rente nog verder verhoogt, riskeer je echt financiële chaos in het zuiden.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
HET INTERNATIONAAL MONETAIR FONDS HEEFT DE GROEIVERWACHTING NAAR BOVEN BIJGESTELD, MAAR DESONDANKS ZAL DE INFLATIE KOMEND JAAR MINDER HARD DALEN. DE PROGNOSE VOOR DE WERELDECONOMIE KOMT OP 3 PROCENT TE LIGGEN, EN HOEWEL DAT GOED NIEUWS LIJKT, VINDT MACRO-ECONOOM HET MEER VOELEN ALS RECESSIE. Want in een normaal jaar groeit de wereldeconomie met al gauw 3,5 tot zelfs 4 procent, en de prognose voor volgend jaar ligt daar toch behoorlijk onder. 'En als je inzoomt op het cijfer, zie je dat het vooral de opkomende landen zijn die ervoor zorgen dat het toch nog aan de hoge kant is', duidt Mujagic. 'Want vooral in rijke landen stelt de groei dit en volgend jaar niet veel voor, aldus het IMF.' En van die landen heeft Nederland de twijfelachtige eer van het hebben van de minste economische groei. 'Over Nederland is het IMF allesbehalve positief', vervolgt hij. 'Dit jaar is er minder dan één procent groei, omdat we relatief gezien het meest last hebben van de oorlog in Oekraïne, net als Duitsland.' MADE IN GERMANY En het feit dat de Duitse economie goed is voor meer dan een kwart van de Europese economie, betekent dat als het daar slecht gaat, het elders ook slecht gaat. 'Het IMF zegt dat Duitsland eigenlijk het enige rijke land is dat zijn economie niet ziet groeien.' See omnystudio.com/listener https://omnystudio.com/listener for privacy information.
