Szkoła Bardzo Wieczorowa Radia Katowice
About
Available on
Community
226 episodes
Maria Antonina - bohaterka dzisiejszego wykładu Marii Trzeciak - była austriacką księżniczką, którą w bardzo młodym wieku wydano za delfina Francji, przyszłego króla Ludwika XVI. Od chwili przybycia na dwór francuski wzbudzała niechęć wszystkich. Po pierwsze była Austriaczką z która to Austrią Francja prowadziła niejedną wojnę, po drugie przez długie lata nie potrafiła królowi urodzić syna. Wreszcie trochę nie zgadzała się z obyczajami panującymi we Francji. To wszystko wzbudzało niechęć do królowej o której pisano straszne, ale nieprawdziwe rzeczy. Kiedy przyszła chwila ostateczna, czyli kiedy miano ją zgilotynować i kiedy wstępowała na szafot, i niechcący nadepnęła katu na stopę, zaraz go za to przeprosiła. O życiu Marii Antoniny wykłada w Szkole Maria Trzeciak.
Hanna Rudzka Cybis - jest bohaterką wykładu profesorki Anna Adamus Matuszyńskiej. Dowiemy się o twórczości artystki, która związała się z Janem Cybisem - bardzo znanym i dobrym malarzem o którym mówiono, że jest "wielkim panem polskiego malarstwa". Jego żona pomagała mu kiedy oboje zaczynali tworzyć w Paryżu, a później każde z nich poszło swoją drogą. Hanna Rudzka Cybis jest znaną kolorystką i twórczynią kapizmu w Polsce, Pomagała też zawsze ludziom, którzy pomocy potrzebowali, a także była pierwszą kobietą na stanowisku profesorskim w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Temat tego wydania Szkoły Bardzo Wieczorowej związany jest z historią lokalną, choć ocierać się będzie także o historię powszechną: "Mysłowice i fenomen emigracji na przełomie XIX i XX wieku". Wojciech Pacula wraz ze swym gościem przybliżą historię tego zacnego śląskiego grodu przede wszystkim w kontekście mało znanej roli, jaką Mysłowice odegrały w czasach, gdy wielu szukało lepszego losu za Oceanem. Furtką w podróży w ten "Lepszy Świat" były, jak się okazuje, właśnie Mysłowice.
SARAH BERNHARDT TO WSPANIAŁA FRANCUSKA AKTORKA ( ALE I KURTYZANA ), KTÓRA URODZIŁA SIĘ W RODZINIE ŻYDOWSKIEJ. Występowała głównie w teatrach Paryża, w latach 1872–1880 w Komedii Francuskiej. Była znana z teatralnych ról dramatycznych, które odgrywała z takim przekonaniem, że widzowie widząc śmierć bohaterki, myśleli, że aktorka faktycznie umarła na scenie. Zagrała też w 11 filmach, bowiem to wówczas narodziła się X Muza i aktorka nie mogła pozostać obojętna na takie wyzwanie. Urszula Pawlik opowie też o miłostkach Sary i o jej wielkiej miłości, która okazała się dla aktorki niezbyt szczęśliwa.
W dzisiejszej Szkole Bardzo Wieczorowej dr Małgorzata Tkacz Janik przypomni skąd się wzięło Święto Kobiet. Jak kobiety na całym świecie walczyły o to, by były doceniane za swą prace, za swe wykształcenie i wreszcie za to co robią dla domu i rodziny. W tm dniu wręczamy, my mężczyźni, kobietom kwiaty i upominki nie zastanawiając się jak trudno jest kobietom rywalizować na co dzień z systemem gdzie panuje od lat patriarchat. Audycje przygotował Marek Mierzwiak
Bohaterem wykładu w Szkole Bardzo Wieczorowej będzie wspaniały amerykański kompozytor, dyrygent i pianista Leonard Bernstein. Mamy teraz okazje obejrzeć film o nim zatytułowany "Maestro", a u nas jego życie i twórczość przypomina dr Mieczysław Juda. Artysta znany jest z wielu kompozycji, a najsławniejsza to oczywiście musical "Wet Side Story", oraz z wielu wspaniałych koncertów na których prowadził orkiestry na całym świecie. Jest też znane jego niebanalne życie, o którym on sam mówił - "Jestem pół kobieta, pól mężczyzną". Rozmowę przygotował Marek Mierzwiak
Caspar Dawid Friedrich to malarz niemiecki, który jest zaliczany do największych malarzy epoki romantyzmu. Jego malarstwo przesycone jest też symboliką, bowiem stało się ono z czasem drogą porozumienia z Bogiem. Na jego obrazach widać zamglone pejzaże, kobierce ze śniegu, ale także kościoły przesycone symboliką religijną. Ewelina Sobczyk Podleszańska przypomni jego drogę twórczą, najważniejsze obrazy, ale także mówić będzie o jego życiu. Jak zmieniało się ono po zaślubieniu Christiany Caroliny Bommer i jakie później to małżeństwo przeżywało traumy. Przez długi czas malarz był artystą niezrozumianym i przez to zapomnianym, Renesans jego twórczości to początek XX wieku.
Dr Małgorzata Tkacz - Janik przypomni historię trzech ważnych bohaterek, które u zarania II RP towarzyszyły pierwszoplanowym liderom politycznym – Józefowi Piłsudskiemu i Wojciechowi Korfantemu. W tej trójce najbardziej rozpoznawalna jest Aleksandra Piłsudska, ale zmiana perspektywy na herstoryczną powoduje, że zauważamy jeszcze dwie inne postaci, które w tym samym czasie, równolegle – co zaskakuje najbardziej – też pełniły w różnych okolicznościach role Pierwszych Dam. Są to Maria Piłsudska i Elżbieta Korfanty. Sytuacja sprzed stu lat rozbudza ciekawość i zadaje nam wiele pytań o niejednoznaczne dziedzictwo Pierwszych Dam w historii Polski i Śląska.
W Szkole Bardzo Wieczorowej Ewelina Sobczyk Podleszańska przypomni życie i twórczość Johna Constable, malarza angielskiego, który był uznawany za jednego z najwybitniejszych pejzażystów XIX wieku. I to nie tylko w Anglii. Malował przede wszystkim krajobrazy angielskie ale też był znany z doskonałego ukazywania zjawisk przyrody. Reprezentował wzorce holenderskiego, tzw. realizmu melancholijnego. Artysta nadał malarstwu pejzażowemu nowy wymiar. Nigdy nie wyjeżdżał za granicę, przez całe życie malował swoje rodzinne strony. Dzisiejszą audycje przygotował Marek Mierzwiak.
Antropocen, kapitałocen, plastikocen a może solastalgia? Szkoła Bardzo Wieczorowa tym razem o nowych słowach w kontekście zmian klimatu. Na spotkanie zaprasza Iwona Kwaśny i jej goście.
Czy istnieje sposób odżywiania, który sprawi, że będziemy spostrzegawczy, bardziej chłonni wiedzy, znikną problemy z pamięcią, a do tego pojawi się chęć do działania? Jedzenie przestało być celebrowane. Łapiemy raczej w biegu to, co można zjeść szybko, i ...niezdrowo. Niestety przodują w tym uczniowie, studenci i osoby dużo pracujące. Jak to zmienić i jaką dietą zastosować dla mózgu? O tym w kolejnym wykładzie w Szkole bardzo Wieczorowej Katarzyna Głuch-Juszkiewicz i jej goście.
Stefan Ossowiecki jest dziś może trochę zapomniany, chociaż tak jego życiorys, jak i działalność, powracają od czasu do czasu. Był polskim inżynierem zajmującym się też zjawiskami paranormalnymi. Był uważany przez wielu za jasnowidza. Właśnie o jego życiu, ale też o działalności i eksperymentach, w Szkole Bardzo Wieczorowej wykłada profesorka Anna Adamus-Matuszyńska. Przypomni jego kontakty w wielkimi ówczesnego świata, czyli z Józefem Piłsudskim, Karolem Szymanowskim czy Juliuszem Osterwą. Opowie o jego sukcesach, ale również o tajemniczej śmierci. Do dziś nie wiemy jak zginał i gdzie został pochowany Stefan Ossowiecki. Rozmawia z panią profesorką Marek Mierzwiak.
Czy istnieje sposób odżywiania, który sprawi, że będziemy spostrzegawczy, bardziej chłonni wiedzy, znikną problemy z pamięcią, a do tego pojawi się chęć do działania? Jedzenie przestało być celebrowane. Łapiemy raczej w biegu to, co można zjeść szybko, i ...niezdrowo. Niestety przodują w tym uczniowie, studenci i osoby dużo pracujące. Jak to zmienić i jaką dietą zastosować dla mózgu? O tym w kolejnym wykładzie w Szkole bardzo Wieczorowej Katarzyna Głuch-Juszkiewicz i jej goście.
Luca Giordano był malarzem epoki baroku, a dlatego nazywano go fa presto ponieważ bardzo szybko malował. Przypisuje mu się namalowanie 5 tysięcy obrazów, oprócz tego malował jeszcze mozaiki i rasował. Był nadwornym malarzem króla Hiszpanii Karola II. Koncentrował się głównie na tematyce religijnej, choć malował również obrazy mikologiczne, historyczne i portrety. Odegrał wielką rolę w rozwoju monumentalnego malarstwa barokowego. Dlaczego tak wspaniały malarz został przez lata zapomniany i niedoceniany? O tym wykłada w Szkole Bardzo Wieczorowej Ewelina Sobczyk Podleszańska. Rozmawia z nią Marek Mierzwiak.
Nowy rok to czas, gdy często zastanawiamy się nad swoją przyszłością, podsumowujemy poprzedni rok i precyzujemy plany na przyszłość. Stawiamy sobie cele, chcemy się rozwijać. Jak zatem stawiać te cele właściwie, jak w nich wytrwać, no i jak uniknąć pułapek porażki? O tym nasza reporterka Joanna Opas porozmawiała z Krzysztofem Królem - psychologiem, mówcą motywacyjnym i trenerem rozwoju osobistego.
Jan Kasprowicz, to młodopolski poeta, ale też dramaturg, krytyk literacki i tłumacz. Jeden z czternaściorga rodzeństwa, urodził się w Szymborzu pod Inowrocławiem i zawsze marzył, aby wyrwać się z tej wsi w wielki świat i zostać inteligentem. Poprzez swoja naukę a później pracę doszedł do zaszczytów i tytułów. W roku akademickim 1921/1922 Kasprowicz był rektorem Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie a 29 grudnia 1921 otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Zyskał popularność pisząc wiersze i hymny. Trzykrotnie żonaty, nie miał szczęścia w życiu osobistym. O życiu i twórczości Jana Kasprowicza wykłada w Szkole Bardzo Wieczorowej profesorka Joanna Warońska-Gęsiarz z Uniwersytetu im. Jana Długosza z Częstochowy.
W Święto Trzech Króli w całej Polsce wyruszą świąteczne orszaki. Główni ich bohaterowie będą również głównym tematem tego wykładu w Szkole Bardzo Wieczorowej, do wysłuchania którego zaprasza Beata Tomanek.
Maria i Stanisław Ossowscy byli ludźmi niezwykłymi, zdecydowanie niereprezentatywnymi nawet dla środowiska, w którym się obracali, tj. środowiska akademickiego. Ich niezwykłość polegała na tym, że będąc ze sobą związani uczuciowo, potrafili jednocześnie dawać sobie nieograniczoną przestrzeń do indywidualnego rozwoju intelektualnego. Szacunek i wsparcie, jakie każde z nich żywiło dla dokonań drugiego, jest tym, co warto podpatrzeć u tej wyjątkowej pary. Wykładać o nich będzie profesorka Anna Adamus Matuszyńska i mówić będzie o Marii Ossowskiej, która zajmowała się psychologią moralności, jak i o Stanisławie Ossowskim, który był socjologiem i teoretykiem kultury. Rozmawiał z Panią profesorką będzie Marek MIerzwiak
Przed południem otwarto w Chorzowskim Planetarium Śląskim dwa nowoczesne Obserwatoria Astronomiczne i wykład, który zaprezentuje dzisiaj państwu Beata Tomanek w radiowej Szkole Bardzo Wieczorowej, wpisuje się w to wydarzenie. Usłyszymy o wybitnym polskim astronomie, który miał sokoli wzrok, słynął z niego w całej Europie. Miał nieprzeciętną wiedzę, talent do matematyki. Był znakomitym konstruktorem na przykład palemoskopu, późniejszego peryskopu. Fanami i sponsorami jego dokonań byli m.in. Ludwika Maria Gonzaga, Ludwik XIV, Jan Kazimierz i Jan Sobieski. O kim mowa – o Janie Heweliuszu, który na dachach swoich trzech browarów stworzył ogromne obserwatorium astronomiczne.
W dzisiejszej Szkole Bardzo Wieczorowej Maria Trzeciak wykłada o Abelardzie, filozofie, uczonym, poecie, ale też kochanku, którego imię nierozerwalnie złączone jest od wieków z Heloizą. Usłyszycie Państwo jakim uczonym i filozofem był Abelard, na co sobie pozwalał w dysputach z uznanymi mistrzami, wreszcie jak bardzo był zadowolony z tego, że stał się wówczas, jakbyśmy to dziś określili - celebrytą. Ale też spora cześć wykładu zostanie poświęcona jego miłości czyli Heloizie. Jak ta miłość doprowadziła do jego tragedii i bólu, co nie zmienia faktu, że tych dwoje od wieków kojarzonych jest razem, jako para kochanków, którym nie było dane zaznać szczęścia.
Obok pralki lodówka jest uznawana za jeden z absolutnie podstawowych sprzętów domowych. Ten wynalazek pozwolił nam podnieść jakość życia i zdrowia. Ale my dziś używając na co dzień chłodziarek zapominamy po pierwsze o ich historii a po drugie o tym, że w lodówce mogą mieszkać różne drobnoustroje, często dla nas bardzo niebezpieczne. O bakteriach tlenowych, beztlenowych, grzybach, pleśniach i ...innych niespodziankach poświęcony będzie dzisiejszy wykład w Szkole Bardzo Wieczorowej. Zaprasza Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.
Greta Garbo, bohaterka wykładu Urszuli Pawlik była szwedzko-amerykańską aktorką filmowo-teatralną. Do dziś jest uznawana za jedną z największych i najwybitniejszych gwiazd filmowych w historii kinematografii, ale także uznana została za jedną z legend Złotej ery Hollywood oraz symbol seksu lat 20' i 30' ubiegłego wieku. Nakręciła tylko 21 filmów, udzieliła tylko 11 wywiadów, dostała tylko Oskara za całokształt swojej twórczości, chociaż trzykrotnie była nominowana do tej nagrody. Jej najsławniejsze filmy to: "Królowa Krystyna", "Mata Hari", "Anna Karenina" czy "Ludzie z hotelu". Sama tak mówiła o miłości: "Miłość jest grą… kto pierwszy powie kocham – przegrywa." Kogo kochała Greta Garbo i czy to były miłości wielkie i prawdziwe? Odpowiada Urszula Pawlik w rozmowie z Markiem Markiem Mierzwiakiem.
Marlena Dietrich aktorka i piosenkarska, chyba bardziej amerykańska niż niemiecka zrobiła, oszałamiającą karierę grając w pierwszym swoim filmie "Błękitny anioł". To wówczas narodziła się jakby na nowo i od tej pory kinomani śledzili jej karierę, która wspaniale rozwijała się w Stanach Zjednoczonych. Była kapryśna, ale tez znała swoją wartość - wiedziała, że tak jak kamera tak i reżyserzy ją uwielbiają bo przynosiły filmy w których występowała krocie. Miała też niebanalne życie prywatne. Kochała i kobiety i mężczyzn i nie kryła się z tym. Uważała, że trzeba życie ze wszystkimi rozkoszami łapać za nogi. O twórczości i o tym niebanalnym życiu Marleny Dietrich wykłada pani Urszula Pawlik rozmowę poprowadził Marek Mierzwiak
W określeniu, które staje się coraz powszechniejsze i bardziej oswojone: "Sztuczna Inteligencja" można zauważyć, że łączy ono dwa światy. Pierwszy człon dotyczy maszyny, jakiegoś sprzętu. Nie jest on immanentnie związany z człowiekiem w przeciwieństwie do drugiego członu – inteligencji. Wydawałoby się, że jest ona biologicznie wynikająca z natury ludzkiej. Tymczasem współczesna technologia szuka sposobu na połączenie w jedną całość tego co maszynowe z tym co należy tylko do człowieka. O tym, jakie mamy do tego narzędzia usłyszą państwo w dzisiejszym wykładzie, który przygotowała w radiowej Szkole Bardzo Wieczorowej dla państwa Beata Tomanek.
Ilu jest obecnie Ślązaków, bądź ludzi, którzy do narodowości śląskiej przyznają się? Dokładnie nie wiemy, bo to wszystko zależy, jakie kryteria weźmiemy pod uwagę. Ale pojawia się po ostatnim spisie powszechnym liczba 600 tysięcy. Tyle osób deklaruje swoje związki ze Śląskiem, który jest krainą niejednorodną, dziwną, ale też magiczną. Właśnie ten Śląsk rozpostarty i w Polsce, i w Czechach przybliży dr Jacek Kurek, opierając się na najnowszych książkach, które ten temat poruszają. Magiczny czy przeklęty Śląsk, to temat dzisiejszego wykładu, który przygotował Marek Mierzwiak.
Nasze radiowe wykłady w Szkole Bardzo Wieczorowej bardzo często umożliwiają poaza zdobywaniem wiedzy również podróże w wyobraźni. W tej czasoprzestrzeni można obcować z wielkimi mistrzami, pięknymi dziełami sztuki, uczestniczyć w festynach oraz spektakularnych wydarzeniach, które przeszły do historii. W ten artystyczny rejon podróżować dzisiaj będzie mentalnie podczas wykładu Beata Tomanek i jej gość.
Mojzesz Kisling to polski malarz pochodzenia żydowskiego, tworzacy w Krakowie, Paryzu i Nowym Jorku. Miał przyjaciół malarzy, którzy wspierali go w jego drodze twórczej, a i czasami pozwalali po prostu przeżyć. Malował na poczatku amrtwe natury, pożniej pejzaze, portrety, wreszcie akty, które osiągały zawrotne ceny. Duży wpływ na jego twórczość miała sztuka Paula Cézanne'a, ale kontakty z kubistami sprawiły, że jego pejzaże tworzone na południu Francji nabrały geometryzującej stylistyki znanej z obrazów Pabla Picassa i Georges'a Braque'a. O życiu, które było niebanalne, jak to w przypadku artystów, oraz twórczości Mojżesza Kislinga opowiada w rozmowie z Markiem Mierzwiakiem Ewelina Sobczyk-Podleszańska.
Hejt to zjawisko, które dotyka praktycznie każdego z nas. Zjawisko hejtu może dotyczyć osoby, grup społecznych, mniejszościowych, etnicznych ale też produktów, kampanii, czy filmów. Jego celem jest wyrażanie pogardy i podważanie pozycji osoby lub grupy społecznej ze względu na rasę, płeć, naród, poprzez wyrażanie dyskredytującej opinii o tej grupie, czy jej poszczególnych członkach. I o tym wszystkim w wykładzie mówi prof. Anna Matuszyńska podając określone przykłady zachowań, gdy hejt nas dotyczy. Jak z nim walczyć i jak postępować gdy już jesteśmy tym hejtem dotknięci.
Nepalczycy nie witają się podaniem ręki, ale składając obie dłonie i kłaniając się drugiemu człowiekowi mówiąc "namaste" lub "namaskar". Oznacza to dosłownie: pokłon Tobie. Okazują w ten sposób wdzięczność i szacunek. Kiedy robią to dorośli wydaje nam się, że to normalne, ale kiedy spotykamy nepalskie dzieci, nasz światopogląd potrafi się zmienić o 180 stopni. Katarzyna Głuch-Juszkiewicz dziś przedstawi wraz z gościem kilka tajemnic Nepalu, inną formę edukacji, przyrody i ekologii. Zapraszam na spotkanie z Tomaszem Kobielskim.
Caravaggio był reformatorem malarstwa europejskiego na przełomie XVI i XVII wieku. Przez wieki zapomniany i niedoceniony wrócił dopiero do sal wystawowych i historii sztuki na początku XX wieku. Dlaczego ten prekursor w malarstwie nie tylko włoskim, ale i światowym został jakby wyklęty? O tym wykłada w Szkole Bardzo Wieczorowej dr Anna Matuszyńska. Opowiada o życiu i niebanalnej twórczości .Caravaggia, którego teraz twórczość inspiruje wielu współczesnych malarzy - ot choćby Tamarę Łempicką. O twórczości Caravaggia z dr Anną Matuszyńską rozmawia Marek Mierzwiak.
