Theo sách “Đại Nam thực lục”, năm 1858, liên quân Pháp - Tây Ban Nha đổ bộ và tấn công tại cửa biển Đà Nẵng. Bị sự kháng cự quyết liệt tại Đà Nẵng, giặc Pháp chuyển hướng sang Nam kỳ. Năm 1859, Pháp tấn công thành Gia Định (TP. Hồ Chí Minh ngày nay). Đến năm 1862, đại đồn Chí Hòa thất thủ. Với tâm thế của kẻ yếu và cũng để tránh cuộc chiến lan rộng, Phan Thanh Giản với vai trò là Chánh sứ và Lâm Duy Hiệp là Phó sứ được triều đình cử đi điều đình với Pháp, sau đó đại diện cho triều đình Tự Đức ký kết Hòa ước Nhâm Tuất ngày 5-6-1862 tại Sài Gòn.