Chi phí sản xuất là khoản chi phí doanh nghiệp phải chi trả để mua tất cả các yếu tố đầu vào phục vụ cho hoạt động sản xuất, tạo ra sản phẩm nhằm hướng đến mục tiêu thu về lợi nhuận cho doanh nghiệp. Chi phí sản xuất đóng vai trò quan trọng tác động đến việc xác định chính xác giá thành sản phẩm, hàng hóa. Khi xác định rõ ràng chi phí sản xuất, doanh nghiệp sẽ xác định chính xác giá thành sản phẩm, giúp doanh nghiệp dễ dàng thu về lợi nhuận.

Ví dụ: Khi xí nghiệp sử dụng lao động trực tiếp tham gia sản xuất thì phải trả các khoản như tiền lương, tiền thưởng, bảo hiểm, phí công đoàn….

Trong nền kinh tế cạnh tranh và hiện đại ngày nay, doanh nghiệp nào cũng phải quan tâm đến chi phí sản xuất và tìm cách tối ưu hóa lợi nhuận, thông qua việc giảm thiểu chi phí sản xuất để tăng nguồn lợi nhuận cho doanh nghiệp.

So sánh chi phí sản xuất và giá thành

– Giống nhau: đều là biểu hiện bằng tiền về lao động sống và lao động hóa trong quá trình sản xuất.

– Khác nhau:

+ Về thời gian: chi phí sản xuất gắn liền với từng thời kỳ, còn giá thành sản phẩm gắn với thời hạn hoàn thành sản phẩm.

+ Có nhiều chi phí phát sinh trong kỳ nhưng chưa có sản phẩm hoàn thành do đó chưa có giá thành.

+ Có những chi phí được tính vào giá thành nhưng không được tính vào chi phí kỳ này.

+ Mối quan hệ chi phí và giá thành sản phẩm: Chi phí là cơ sở để tính giá thành. Giá thành là thước đo chi phí sản xuất mà doanh nghiệp bỏ ra để có được khối lượng hoàn thành.

Phân loại chi phí sản xuất

Khi tiến hành phân tích chi phí sản xuất trong doanh nghiệp, chi phí sản xuất đã được phân loại theo những cách dưới đây:

1. Phân loại chi phí sản xuất theo tính chất kinh tế

Khi phân loại chi phí sản xuất theo tính chất kinh tế, chúng ta sẽ hoàn toàn dựa vào nội dung và tính chất kinh tế của chi phí. Cách phân loại hỗ trợ cho việc xây dựng, phân tích định mức vốn lưu động và lập, kiểm tra hay việc phân tích dự toán chi phí.

Toàn bộ chi phí được chia thành 7 yếu tố chính dưới đây:

– Yếu tố nguyên, vật liệu: bao gồm tất cả giá trị các nguyên vật liệu chính, nguyên vật liệu phụ, phụ kiện thay thế hay các công cụ dụng cụ,… được sử dụng trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Ngoại trừ giá trị sử dụng hết không nhập lại vào kho và số lượng phế liệu thu hồi cùng nhiên liệu, động lực.

– Yếu tố nhiên liệu và động lực dùng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh trong kỳ, đã trừ đi số lượng không sử dụng hết nhập lại trong kho và lượng phế liệu thu hồi.

– Yếu tố tiền lương, khoản phụ cấp lương: thể hiện tổng số tiền lương cùng số tiền phụ cấp cần thanh toán cho người lao động.