Açık Mimarlık
About
Available on
Community
628 episodes
Bu programda Herkes İçin Mimarlık Derneği'nden Emre Gündoğdu ve Setenay Kamazoğlu ile birlikte 31 Mart 2024 tarihinde gerçekleşecek yerel seçimler öncesinde İstanbul'un kent gündemini, aciliyetlerini, ihtiyaçlarını konuşuyoruz.
Mekanda Adalet Derneği'nin hazırladığı "Kentlerde İyilik Halini Sağlamak İçin Rehber İlkeler" başlıklı rapor, 2024 yerel seçimleri öncesinde toplum sağlığını ve iyilik halini etkileyen kent politikalarını gündeme getirmeyi amaçlıyor. Rapor, tartıştığı 15 rehber ilke ile yerel yönetimleri toplumun iyilik halini destekleyen mekanizmalara sahip olan, adil, kapsayıcı, bütünleşik bir belediyecilik anlayışı uygulamaya davet ediyor. Proje ekibinden Ayça Yüksel ve Bahar Bayhan ile çalışmalarını konuşuyoruz.
Elektrikli ev teknolojilerinin tarihi, Türkiye'deki modernleşme serüvenine dair bize ne söyler? Elektrikli ev aletleri ile kadınların gündelik hayatları nasıl değişmiştir ve bu teknolojilerle toplumsal cinsiyet rolleri medyada hangi söylemlerle nasıl yeniden üretilmiştir? Kadınlar ev teknolojileriyle bugünkü deneyimlerini nasıl anlatıyorlar? "Türkiye’de Elektrikli Ev Teknolojilerinin Toplumsal Tarihi (1930-2020): Kadınların Gündelik Hayatlarında Modernleşme" başlıklı TÜBİTAK araştırma projesinin ve araştırma kapsamında İdealkent'ten yayımlanan "Bu Ev İşlerini Kim Yapıyor Kuzum? Asrileşmeden Robotlaşmaya Ev ve Kadınlık Tezahürleri" kitabının yazarlar Defne Karaosmanoğlu, Leyla Bektaş Ata ve Bahar Emgin bu programda konuklarımız.
Loading ve Diyarbakır Mimarlar Odası'nın düzenlediği Amed Kent Atölyesi II, "Dirençliliği Yeniden Düşünmek ve Geleceğin Mimarlığı" temasıyla 26 Ocak-5 Şubat tarihleri arasında Diyarbakır'da gerçekleşti. Çalışmada farklı disiplinlerden yürütücüler, dirençliliği farklı perspektifler ve yöntemlerle ele alan atölye çalışmaları yürüttüler. Bu atölyelerden Audio-Amed, ses mecrasına odaklandı; katılımcılar Diyarbakır'ın dirençlilik pratiklerini ve mekanın hafızasını arşivleyen ses parçaları ürettiler. Atölye katılımcıları Ümit Bozkurt, Gülistan Demir, Mehmet Demir, Damla Kıraç, Ayşegül Akgün, Rengin Doğan, Şahide Yaşar, Zehra Üğüten'in ürettiği ses parçalarını bu programda paylaşıyoruz.
Haliç ve tersanelerinin bir üretim mekanı ve endüstriyel miras olarak toplumsal bellekteki yerini inceleyen, tanıklıkları bir araya getiren belgeselini hazırlayan ekipten Gül Köksal ve Ekin Sarıca ile konuşuyoruz.
Herkes İçin Mimarlık ekibinin yürüttüğü aylık köşede bu ay, Emre Gündoğdu'nun konukları İdealist İç Mimarlık Derneği'nden Aynur Yılmaz ve Erhan Sağır. Derneğin amacını ve kuruluşunu, güncel çalışmalarından meslek okulları ve deprem farkındalığı konusunda yaptıkları işleri konuşuyoruz.
6 Şubat depremlerinin birinci yılında, depremden etkilenen 11 ilden Diyarbakır'dayız. Diyarbakır Mimarlar Odası'ndan mimarlar Herdem Doğrul ve Sevdet Acar ile kentteki durumu, geçici barınma alanlarını, planlanan yeni yerleşimleri, depremzedelerin mevcut yaşam koşullarını konuşuyoruz.
Arketon Yayınları Genel Yayın Yönetmeni Aykut Köksal ile söyleşimizin devamında 2023 yılında Türkçe'ye kazandırdıkları mimarlık kitaplarından Rudolf Arnheim'ın Mimari Biçimin Dinamikleri'ni ve Jacques Derrida'nın mimarlık üzerine yazılarıyla söyleşilerini içeren Mimarlık ve Dekonstrüksiyon'u konuşuyoruz. Ayrıca yeni yıldaki yayın programlarından söz ediyoruz.
Mimarlık ve kent kuramlarının temel metinlerini Türkçe'de yayımlamayı amaçlayan Arketon Yayınları'nın genel yayın yönetmeni Aykut Köksal ile, geçtiğimiz yıl yayımladıkları kitaplar üzerine iki programlık bir söyleşi gerçekleştiriyoruz. Bu ilk bölümümüzde El Lisitzki'nin Rusya'da Konstrüktivist Mimarlık, Henry-Russell Hitchcock ve Philip Johnson'ın Uluslararası Üslup, Adolf Behne'nin Modern İşlevsel Yapı kitaplarını konuşuyoruz; üçü de 1920'li yılların mimarlığını farklı perspektiflerden tartışıyor.
Mimarlığın alışıldık "yapma" refleksinin karşısında "yapmamak", bugünün toplumsal, ekolojik ve ekonomik bağlamlarında nasıl bir etik pozisyon teşkil eder? Yapmamak, mimarlık pratiğinde yeni olasılıklar açar mı, nasıl? Herkes İçin Mimarlık'ın aylık köşesinde Dilara Atalay, Emre Gündoğdu, İdil Bayar, Merve Gül Özokcu, yapmamak üzerine tartışıyor.
19. yüzyıldan itibaren posta, telgraf, radyo gibi iletişim teknolojilerindeki gelişmeler gündelik yaşamı, kamusal alanı ve mekan algısını nasıl dönüştürdü? Konuğumuz Loughborough Üniversitesi'nden Dr. Burçe Çelik ile bu sorular üzerine konuşuyoruz. Çelik'in kitabı 2023 yılında Illinois University Press'ten yayımlandı.
TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul şubesi yönetim kurulu başkanı Pelin Pınar Giritlioğlu ile bu programda yeni yılı deprem ve kentsel dönüşüm özelinde konuşuyoruz. 6 Şubat depremleri sonrasında afet bölgesi kentleri hızla yeniden inşa edilirken tartışmalar neler, yılın son günlerinde kentsel dönüşüme dair yasal değişiklikler yapılmasıyla nasıl yeni sorular ortaya çıktı, büyük bir depremin beklendiği İstanbul'da yerel seçimler öncesinde durum ne?
Yılın son programında H. Cenk Dereli ile Yağmur Yıldırım, 2023'ün mimarlık gündemlerini değerlendiriyor.
Hatay Mimarlar Odası, Architecture Sans Frontieres ve Herkes İçin Mimarlık Derneği, Antakya'da geçtiğimiz Kasım ayında 'Antakya'nın Yaşayan Mirası' konulu bir forum düzenledi. Forumdaki tartışmalardan yola çıkarak Emrah Güllüoğlu, Tuğze Tezer ve Emre Gündoğdu bu programda Antakya'daki mevcut durumu konuşuyor.
Bu programda Nahid Sırrı Örik’in 1947-48 yıllarında yazdığı ve Oğlak Yayınları’nın 2008 yılında yayımladığı romanındaki Cezmi karakterinin gözünden 1930’lu yılların Ankara’sına bakıyoruz. Abdülhamid dönemi vezirlerinden birinin oğlu olan, İstanbul’da çok şaşaalı bir hayat süren Cezmi, bir skandal sonucunda babası tarafından evden kovulur ve evlatlıktan reddedilir. İstanbul’da barınamayan Cezmi, yeni bir şans aramak için Ankara’ya gider ve yeni başkentin yeni kurumlarında ve sosyal sınıflarında kendine bir yer arar. Romandaki anlatılar üzerinden Ankara’nın yeni başkent olarak inşasını ve mekansal pratiklerini, İstanbul ve Ankara arasındaki gerilimleri tartışıyoruz.
Konuğumuz iç mimar ve sanatçı Metehan Özcan ile Versus Art Project'te devam eden kişisel sergisi "Prova"daki işleri ve mekan, arşiv, hafıza üzerine konuşuyoruz.
Konuğumuz fotoğraf sanatçısı Emin Altan ile, 2015-2020 yılları arasında üzerinde çalıştığı Çernobil fotoğraf serisini, oluşum sürecini ve Çernobil'deki deneyimlerini konuşuyoruz. Çöken endüstri mirası üzerine görsel projeler üreten Altan'ın Çernobil fotoğrafları, aynı isimle kitap olarak yayımlandı. Ayrıca farklı yazarların nükleer felaket üzerine makalelerini de bir araya getiren kitabın editörlüğünü Cemil Aksu gerçekleştirdi, Esen Karol'un tasarımıyla Türkçe kitap Ceylan yayınlarının Polen Ekoloji Kitapları serisinden, İngilizce kitap Manifold'dan yayımlandı. Altan'ın Çernobil fotoğraflarından bir seçki ayrıca 16 Aralık'a kadar The Empire Project'te sergileniyor.
Venedik Bienali 18. Mimarlık Sergisi Lesley Lokko küratörlüğünde, "Geleceğin Laboratuvarı" teması ile gerçekleşiyor ve 26 Kasım'da sona eriyor. Bienaldeki Türkiye pavyonu açık çağrı süreci ile belirleniyor; bu yıl SO Mimarlık'tan Sevince Bayrak ve Oral Göktaş'ın küratörlüğündeki "Hayalet Hikayeleri: Mimarlığın Çuval Teorisi" projesi yer alıyor. İkiliyle projelerini ve bienali konuşuyoruz.
Herkes İçin Mimarlık’ın her ay yürüttüğü program serisinde bu hafta, Emre Gündoğdu’nun konuğu mimar Laçin Karaöz ile konumuz Bodrum'daki su ve barınma problemi.
1920'li yıllarının sonlarından itibaren Ankara'daki yeni hükümet, ülkenin ve özellikle yeni kurulan başkentin ihtiyacı olan altyapının, binaların, planların Avrupa'dan gelen uzmanlarca yapılması stratejisini benimsedi ve böylece Bruno Taut, Clemens Holzmeister, Ernst Arnold Egli, Hermann Jansen, Carl Christoph Lörcher, Paul Bonatz gibi mimar, şehir plancısı, mühendisler görevlendirilerek 1940'lı yıllara kadar birçok proje ürettiler. Nahid Sırrı Örik'in 1937 yılında Ülkü'de yayımlanan "Amerikalı Büyük Mimarla Şarklı Prenses Olan Karısı" isimli öyküsü, tam da bu ortamda geçiyor. Öyküde "büyük mimar" Herald Hopinas'ın yeni kurulan başkentin imarında rol alıp köprüler, antrepolar, fabrikalar yapmak amacıyla Ankara'ya gelişi, kendisine gösterilen ilgi ve dönemin Ankara'sı oldukça canlı biçimde anlatılıyor. Bu programda Nahid Sırrı Örik'in aktarımları ile 1937 yılının Ankara'sına ve mimarlık ortamına gidiyoruz.
Cumhuriyet'in 100. yılı için yayımladığımız bu program için, mimarlık üzerine düşünüp üreten farklı kişilerden Cumhuriyet dönemini onlara anımsatan, Cumhuriyet ideolojisini ya da mirasını yansıttığını düşündükleri bir yapıyı ya da projeyi anlatmalarını istedik. Böylece kişisel deneyimlerle de örülmüş farklı mimarlık hikayeleri ortaya çıktı. Bu ikinci bölümde Cenk Dereli, Burçin Altınsay, Ufuk Demirgüç ve Funda Uz'a sorduk; İzmir Maarif Vekâleti Kültür Pavyonu, Florya Deniz Köşkü ve Hukukçular Sitesi'ni dinliyoruz.
Cumhuriyet'in 100. yılı için yayımladığımız bu program için, mimarlık üzerine düşünüp üreten farklı kişilerden Cumhuriyet dönemini onlara anımsatan, Cumhuriyet ideolojisini ya da mirasını yansıttığını düşündükleri bir yapıyı ya da projeyi anlatmalarını istedik. Böylece kişisel deneyimlerle de örülmüş farklı mimarlık hikayeleri ortaya çıktı. Bu ilk bölümde Murat Germen, Müge Cengizkan, Orkun Dayıoğlu, Şebnem Yücel dört farklı yapının hikayesini aktarıyor; Atatürk Müze Köşkü, İller Bankası, Ankara Sergievi ve Gençlik Parkı.
Mimarlar Odası Kayseri Şubesi tarafından düzenlenen Kayseri Mimarlık Festivali’nin ikincisi, “Yeni Hayat” temasıyla 5-7 Ekim tarihleri arasında tarihi Gevher Nesibe Darüşşifası’nda gerçekleşti. Emre Gündoğdu, festival küratörü Kerem Piker ile etkinlik programını ve temayı konuşuyor.
Hasanpaşa Gazhanesi'ni bir endüstri mirası ve kamusal alan olarak yaşatmak için 29 yıl önce bir araya gelen Gazhane Çevre Gönüllüleri, bugün müze ve kültür merkezi olarak kamuya açılan yapıya sahip çıkmaya devam ediyor. Gönüllüler girişiminin Gazhane'ye dikkat çekmek için 1990'lı yıllardan beri düzenledikleri Gazhane Şenlikleri'nin onuncusu 14 Ekim Cumartesi günü gerçekleşiyor. Bu yıl "müşterek" temasını taşıyan ve İyi Sosyal Kooperatif ile Yeryüzü Ekoloji Kolektifi işbirliğiyle düzenlenen şenlikte forum, paneller, performanslar, yürüyüşler, müzik dinletileri, sergiler gibi pek çok etkinlik yer alacak. Konuklarımız Gazhane Çevre Gönüllüleri'nden Nesrin Uçar, Yeryüzü Ekoloji Kolektifi'nden Utku Şahin, İyi Sosyal Kooperatifi'nden Cemil Can Yusufoğlu ile şenlik programını, işbirliklerini, tarihini konuşuyoruz.
Prof. Dr. Uğur Tanyeli ile Metis'tan yayımlanan kitabı "Korku Metropolü İstanbul: 18. Yüzyıldan Bugüne" üzerine bir söyleşi gerçekleştiriyoruz. Metropol ve korku ilişkisini, İstanbul'a özgü korkuları, bu korkuların tarihini yazmayı konuşuyoruz.
Reşad Ekrem Koçu’nun İstanbul Ansiklopedisi arşivinin SALT’a devredilmesi ile başlayan arşiv çalışmalarının bir çıktısı olarak “Başka Kayda Rastlanmadı” sergisi açıldı. Sergi küratörlerinden Cansu Yapıcı ve Gülce Özkara ile arşivi, sergiyi, kamu programlarını konuşuyoruz.
Herkes İçin Mimarlık her ay yürüttüğü köşede bu hafta Kahramanmaraş'tan bildiriyor. Tasarım ve uygulamasını yaptıkları Mimkent Sosyal Alan projesi, Mimarlar Odası'nın oluşturduğu konteyner ofis alanı için oturma, çalışma, etkinlik alanlarını içeriyor. Emre Gündoğdu, Betül Ündar, Esra İmer, Hüseyin Akmunzur, Işılsu Yaşar, İlyas Semih Keçeli, İsa Yavuz, Şeymanur Altay, Zehra Gürbüz, Zeynep Nazlıcan Gürdamar proje sürecini ve Kahramanmaraş deneyimlerini aktarıyor.
Dr. Ezgi Tuncer ile bu programda İstanbul’da çalışan ve yaşayan yüksek eğitimli göçmenlerin göç etme ve yerleşme süreçlerini, kentsel yaşam-mekân deneyimlerini ele alıyoruz. Küresel kuzey ve küresel güney ülkelerinden çalışmak ve yaşamak üzere İstanbul’a göç etmiş ulus-ötesi toplulukların göç nedenleri ve süreçleri, kendi ülkelerindeki ve İstanbul’daki kentsel yaşamları, özel ve kamusal mekân deneyimleri, kentteki hareketlilikleri gibi konular üzerine konuşuyoruz.
Dr. Oğuz Öner ile bu programda mekan algısı ve ses, kentlerin ses manzarası (soundscape), akustik ekoloji gibi konuları konuşuyoruz. Öner'in Büyükada, Kadıköy, Emirgan Atlı Köşk, Tokyo gibi farklı yerlerde gerçekleştirdiği ses yürüyüşlerinden kimi çıktıları da dinliyoruz.
Hasan Cenk Dereli ile mimarlık kitapları üzerine konuştuğumuz programların bir yenisi bu bölümde. Bu kez Cenk'in çizimlerini ve yazılarını paylaşmak için bir mecra olarak mimarlık kitapları yapmasını, fanzinlerden nobonbooks'a evrilen "kendin yap" mimarlık kitaplarını, bandrollü kitap yayıncılığının yasal ve teknik süreçlerini konuşuyoruz.
